• Μεσόγειος Θάλασσα:

    Μια θάλασσα κλειστή

  • Κορινθιακός Κόλπος:

    Μια ...μικρή Μεσόγειος, μέσα στη Μεσόγειο.

  • Η παράκτια ζώνη του Κορινθιακού

    είναι πολύ σημαντική για την ευημερία των κατοίκων και την οικολογική ισορροπία.

  • Ο Κορινθιακός Κόλπος

    αποτελεί ένα κλειστό και πολύ διακριτό σύστημα.

  • ΧΡΕΙΑΖΕΤΑΙ ΤΗΝ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ ΟΛΩΝ ΜΑΣ

ΧΥΤΑ Αιγείρας Αχαίας-Αναλύσεις του Πανεπιστημίου Πατρών

ΙΑΤΡΙΚΟ ΤΜΗΜΑ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΥΓΙΕΙΝΗΣ

Ιστοσελίδα: http://hygiene.upatras.gr/

Δ/ντής: Καθηγητής Μ. Λεοτσινίδης

Τηλ. & Fax 2610969880, 2610969112

e-mail: Αυτή η διεύθυνση ηλεκτρονικού ταχυδρομείου προστατεύεται από τους αυτοματισμούς αποστολέων ανεπιθύμητων μηνυμάτων. Χρειάζεται να ενεργοποιήσετε τη JavaScript για να μπορέσετε να τη δείτε.

Πανεπιστημιούπολη

265 04 ΠΑΤΡΑ

 

Πάτρα, 4/4/2018 Α.Π.10240

 

 

 

 ΠΡΟΣ:

1. Περιφέρεια Δυτικής Ελλάδας Διεύθυνση Περιβάλλοντος και Χωρικού

Σχεδιασμού

Τμήμα Περιβάλλοντος Υπόψη κ. Ζώη Σπηλιόπουλου

 

2. Επιτροπή κατοίκων Ανατολικής Αιγειάλειας Υπόψη κ. Οικονόμου Τριαντάφυλλου

 

 ΘΕΜΑ: Υγειονομική αναγνώριση και εκτίμηση της ρύπανσης στην περιοχή του ΧΥΤΑ Αιγείρας

 Στις 9-3-2018 και μετά από αίτηση κατοίκων της Αιγείρας, μέλη του Εργ. Υγιεινής μαζί με δύο υπαλλήλους του Τμήματος Περιβάλλοντος (Διεύθυνση Περιβάλλοντος και Χωρικού Σχεδιασμού) της Περιφέρειας Δυτικής Ελλάδας, μετέβησαν στο ΧΥΤΑ Αιγείρας. Έγινε περιήγηση και αυτοψία στα όρια του χώρου του ΧΥΤΑ και ελήφθησαν φωτογραφίες. Στη συνέχεια η ομάδα μετέβη σε σημείο (που υπεδείχθη από κατοίκους της περιοχής), περίπου 200 μέτρα βορειανατολικά του ΧΥΤΑ, όπου εξέβαλλε ένας υπόγειος χτιστός αγωγός μέσα σε χαράδρα. Το υγρό που εξέρρεε του αγωγού ήταν χρώματος καφέ-κίτρινου. Δείγμα υγρού ελήφθη προς ανάλυση. Η παρούσα έκθεση περιλαμβάνει τα αποτελέσματα και την αξιολόγηση των αναλύσεων των υγρών δειγμάτων που συλλέχθηκαν

Η εικόνα 1 παρουσιάζει τον χάρτη της περιοχής δειγματοληψίας όπου έχει επισημανθεί το σημείο απορροής του αγωγού στα κατάντη του ΧΥΤΑ.

Εικόνα 1. Χάρτης της περιοχής δειγματοληψίας

 ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΧΩΡΟΥ & ΕΝΕΡΓΕΙΩΝ

 Ακολουθεί αδρή περιγραφή του περιβάλλοντος χώρου μαζί με τις αντίστοιχες φωτογραφίες.

 ΧΥΤΑ Αιγείρας

Ο ΧΥΤΑ Αιγείρας βρίσκεται Νοτιοδυτικά της Αιγείρας στις γεωγραφικές συντεταγμένες 38.124476° Ν

22.331192° Ε

Εικόνα 2. Φωτογραφία της περιοχής ΧΥΤΑ Αιγείρας

 Κατά    την    ημέρα    της    δειγματοληψίας,    δεν    υπήρχαν    εμφανείς    αποθέσεις    στερεών απορριμμάτων (εικόνα 3)

Εικόνα 3. Φωτογραφία του ΧΥΤΑ Αιγείρας.

Μέσα στον ΧΥΤΑ το έδαφος χαρακτηρίζεται από κλίση, ενώ εντοπίζονται αρκετές ρωγμές, από όπου εξήρχοντο ατμίζοντα αέρια (εικόνα 4). Η οσμή στον περιβάλλοντα χώρο ήταν έντονη και δυσάρεστη.

Εικόνα 4. Φωτογραφία στον ΧΥΤΑ, όπου φαίνονται οι ρωγμές στο έδαφος.

 Η δεξαμενή συλλογής στραγγιδίων ήταν σχεδόν γεμάτη με υγρό, ενώ η μεμβράνη κάλυψης των τοιχωμάτων της δεξαμενής είχε σχισμές στο πλάι (εικόνες 5 και 6).

Εικόνα 5. Φωτογραφία της δεξαμενής συλλογής στραγγιδίων

Εικόνα 6. Φωτογραφία όπου φαίνονται οι σχισμές στη μεμβράνη

 Έξω από την περίφραξη, υπήρχε αγωγός (εικόνα 7) που διοχέτευε υγρό σε ένα φρεάτιο (εικόνα 8).

Εικόνα 7. Φωτογραφία του αγωγού που εξέβαλλε υγρό στο φρεάτιο

Εικόνα 8. Φωτογραφία του φρεατίου

 Σε απόσταση περίπου 200 μέτρων από το ΧΥΤΑ και προς την θάλασσα, υπήρχε μία χαράδρα, όπου εξέβαλλαν δύο αγωγοί, εκ των οποίων ο ένας παρουσιάζεται στην εικόνα 9.

Εικόνα 9. Φωτογραφία του αγωγού απορροής κάτω από το ΧΥΤΑ

Το υγρό που εκβάλλετο στη χαράδρα είχε όψη παρόμοια με αυτή των στραγγιδίων και για να διερευνηθεί η φύση και η σύστασή του, ελήφθη δείγμα προς ανάλυση (εικόνα 10).

Εικόνα 10. Φωτογραφία του αγωγού απορροής κάτω από το ΧΥΤΑ, κατά τη στιγμή της δειγματοληψίας

 ΓΕΝΙΚΑ ΠΕΡΙ ΧΥΤΑ

 Από τις διάφορες μεθόδους τελικής διάθεσης ή επεξεργασίας των αστικών στερεών απορριμμάτων, η υγειονομική ταφή, παρόλο που υπήρξε από τις πιο διαδεδομένες μεθόδους, πλέον λόγω τόσο των περιβαλλοντικών προβλημάτων αλλά και της ανάγκης διασφάλισης πόρων και υλικών έχει αντικατασταθεί από τους ΧΥΤΥ. Παρά ταύτα υπάρχουν περιοχές  στην Ελλάδα που ακόμα διαχειρίζονται τα αστικά απορρίμματα μέσω ΧΥΤΑ και δυστυχώς σε αρκετές περιπτώσεις, η λειτουργία τους δεν είναι σύμφωνη με τις μελέτες περιβαλλοντικών επιπτώσεων, μέσω των οποίων αδειοδοτήθηκαν. Ο ΧΥΤΑ Αιγείρας σίγουρα δεν αποτελεί πρότυπο λειτουργίας ΧΥΤΑ.

Στην παρούσα έκθεση δεν θα αναλυθούν οι συνθήκες λειτουργίας του, ούτε θα αναφερθεί εάν υπάρχει συμμόρφωση με τους διεθνώς αποδεκτούς κανόνες λειτουργίας. Τα μέλη του εργαστηρίου αποτύπωσαν στιγμιαία την κατάσταση του ΧΥΤΑ και διερεύνησαν την πιθανότητα επιβάρυνσης του εγγύος περιβάλλοντος από τοξικές ουσίες σε αέρια ή υγρή μορφή.

Όσον αφορά στους αέριους ρύπους, όπως ήδη αναφέρθηκε, η ομάδα διαπίστωσε ότι από τις ρωγμές στην επιφάνεια και στα πρανή του ΧΥΤΑ, εξήρχοντο ατμίζουσες αέριες μάζες.

Όπως είναι γνωστό, η τυπική σύσταση των αερίων που παράγονται στο ΧΥΤΑ έχει όπως παρουσιάζεται στον πίνακα 1.

 Πίνακας 1. Τυπική σύσταση αερίων που παράγονται στα ΧΥΤΑ

Οι ενώσεις αυτές έχουν πιθανές επιπτώσεις επί της υγείας. Περιληπτικά αναφέρεται ότι το μεθάνιο, που βρίσκεται σε ποσοστό έως και 50%, στην ατμόσφαιρα σχηματίζει εκρηκτικά μείγματα σε συγκεντρώσεις πάνω από 5%. Τα αέρια του ΧΥΤΑ κυρίως το μεθάνιο και το διοξείδιο του άνθρακα μπορούν να προκαλέσουν ασφυξία σε άτομα που θα βρεθούν σε κλειστό χώρο. Όσον αφορά τα υπόλοιπα αέρια που εκλύονται, ενδεικτικά επισημαίνονται οι καρκινογόνες ιδιότητες των αρωματικών υδρογονανθράκων ενώ το υδρόθειο είναι ασφυξιογόνο, ερεθιστικό του αναπνευστικού συστήματος, επιδρά στη σύνθεση της αιμοσφαιρίνης σχηματίζοντας σουλφαμεθαιμοσφαιρίνη, και είναι αναστολέας της κυττοχρωμικής οξειδάσης. Αν και σχεδόν όλη η παραγόμενη ποσότητα αερίων αποτελείται από διοξείδιο του άνθρακα και μεθάνιο, εντούτοις υπεύθυνα για τις οσμές και την προκαλούμενη όχληση είναι αέρια που παράγονται σε αναλογικά μικρές ποσότητες και αποτελούν λιγότερο από το 1-3% της συνολικής παραγόμενης ποσότητας, όπως είναι το υδρόθειο και οι πτητικές πρωτοταγείς αμίνες και μερκαπτάνες. Θα πρέπει να σημειώσουμε ότι η υγειονομική σημασία των ενώσεων αυτών είναι πολύ πιο σοβαρή από τις οχλήσεις λόγω των οσμών. Η Υπηρεσία Προστασίας του Περιβάλλοντος (EPA) των ΗΠΑ ήδη από το 1987 έχει θεσπίσει κανονισμούς παρακολούθησης της συγκέντρωσης τοξικών ενώσεων που διαφεύγουν από τους χώρους ενός ΧΥΤΑ κατατάσσοντας τις ενώσεις αυτές σαν πρωτογενείς σημασίας ρύπους κυρίως για την υγεία των εργαζομένων αλλά και των κατοίκων της ευρύτερης ενός ΧΥΤΑ περιοχής.

 Η ομάδα που μετέβη στο ΧΥΤΑ δεν συνέλεξε αέρια δείγματα καθότι για την εκτίμηση και ανάλυση των εκλυόμενων αέριων ρύπων θα έπρεπε να χρησιμοποιήσουν ειδικό εξοπλισμό δειγματοληψίας, ενώ θα απαιτούντο αρκετές ώρες για συνεχόμενες ημέρες.

Εάν κριθεί απαραίτητο, το Εργ. Υγιεινής είναι σε θέση να διεξαγάγει σχετική έρευνα, όπως είχε πράξει και στο παρελθόν, περίπου το 2000 στο ΧΥΤΑ Πατρών.

 ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ & ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ

 Υγρό δείγμα από αγωγό απορροής στη χαράδρα (Κωδικός δείγματος Χ9680-Α) ΑΝΑΛΥΟΜΕΝΕΣ ΠΑΡΑΜΕΤΡΟΙ

Στο υγρό δείγμα από τον αγωγό απορροής προσδιορίσθηκαν οι φυσικοχημικές παράμετροι: pH, αγωγιμότητα, Χημικά Απαιτούμενο Οξυγόνο (COD), Βιοχημικά Απαιτούμενο Οξυγόνο (BOD), Νιτρικό Άζωτο, Άζωτο κατά Kjeldahl, Ολικός Φωσφόρος. Επίσης ελέγχθηκε η παρουσία των μετάλλων: Ασβέστιο (Ca), Μαγνήσιο (Mg), Χρώμιο (Cr), Κάδμιο (Cd), Μόλυβδος (Pb), Νικέλιο (Ni), Ψευδάργυρος (Zn), Σίδηρος (Fe), Μαγγάνιο (Mn), Αρσενικό (As). Επιπλέον το δείγμα ελέγχθηκε ως προς την παρουσία οργανικών τοξικών ενώσεων. Τέλος στο δείγμα προσδιορίσθηκαν οι συνήθεις μικροβιολογικές παράμετροι - δείκτες.

Σημειώνεται ότι το Εργαστήριο Υγιεινής είναι διαπιστευμένο για ένα μεγάλο αριθμό χημικών και μικροβιολογικών παραμέτρων σε περιβαλλοντικά δείγματα κατά ISO 17025 από το Εθνικό Σύστημα Διαπίστευσης Α.Ε. (Ε.ΣΥ.Δ.) με Αρ. Πιστοποιητικού: 550-3 (www.esyd.gr). Επιπλέον, για όλες τις παραμέτρους ακολουθεί σύστημα εσωτερικού ποιοτικού ελέγχου και λαμβάνει μέρος σε διεθνείς διεργαστηριακούς διαγωνισμούς.

 ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΑΝΑΛΥΣΕΩΝ

Στο υγρό δείγμα προσδιορίσθηκαν συνήθεις φυσικοχημικές παράμετροι και μικροβιακοί δείκτες. Το υγρό δείγμα ελέγχθηκε ως προς την παρουσία ορισμένων τοξικών στοιχείων καθώς και για παρουσία τοξικών και επίμονων (δύσκολα βιο-αποικοδομήσιμων) οργανικών ενώσεων, οι οποίες παράγονται στους ΧΥΤΑ σε αέρια ή υγρή μορφή και οι οποίες είναι δυνατόν να διαλυθούν στα στραγγίσματα του ΧΥΤΑ και σε περίπτωση διαφυγής να μολύνουν τα επιφανειακά ή τα υπόγεια νερά. Τα αποτελέσματα των αναλύσεων παρουσιάζονται στον πίνακα 2.

 Πίνακας 2. Αποτελέσματα φυσικοχημικών και μικροβιολογικών παραμέτρων στο δείγμα υγρού απορροής

Από τα παραπάνω αποτελέσματα εξάγεται ότι στο δείγμα οι προσδιορισθείσες ποσότητες οργανικού και ανόργανου φορτίου, οι συγκεντρώσεις των μετάλλων και η μικροβιακή φόρτιση είναι σαφώς υψηλότερες ακόμα και από επεξεργασμένα υγρά απόβλητα και προσομοιάζουν τη σύσταση των διασταλλαζόντων (στραγγίδια) των ώριμων ΧΥΤΑ.

 Παρουσία οργανικών ενώσεων

Το δείγμα υπέστη κατάλληλη προ-επεξεργασία με α) μικροεκχύλιση σε στερεά φάση (SPME) και σάρωση (scan mode) με GC/MS (μέθοδος APHA 6040D) και β) θερμική εκρόφηση (HSTD) και στη συνέχεια σάρωση (scan mode) με GC/MS (μέθοδος APHA 6200B). Ανιχνεύθηκαν οι κάτωθι οργανικές ενώσεις ακετόνη, χλωροφόρμιο, τετραϋδροφουράνιο, εξα-μεθυλ-κυκλο-τρι-σιλοξάνιο, 2-βουτοξυ- αιθανόλη, φαινόλη, 2-αιθυλ-1-εξανόλη, ισοθειοκυανικό κυκλοεξάνιο, βενζοθειαζόλη, ναφθαλένιο, ακεναφθένιο, ανθρακένιο. Σημειώνεται ότι για το χλωροφόρμιο έγινε και ποσοτικός προσδιορισμός και η συγκέντρωσή του προσδιορίσθηκε σε 140 μg/L. Η συγκέντρωση αυτή θεωρείται ιδιαίτερα υψηλή. Ενδεικτικά αναφέρεται ότι η ανώτατη επιτρεπτή συγκέντρωση χλωροφορμίου σε ανακτημένα υγρά απόβλητα, σύμφωνα με την ΚΥΑ 145116/2011, είναι 2,5 μg/L.  Οι ανωτέρω ανιχνευθείσες ενώσεις είναι ενώσεις που ανιχνεύονται σε στραγγίδια ΧΥΤΑ, σύμφωνα με τη διεθνή βιβλιογραφία (Paxéus 2000; Yasuhara et al., 1999). Σύμφωνα με τα παραπάνω, συμπεραίνεται ότι μπορεί να γίνει αποδεκτή η παραδοχή ότι το υγρό έχει σαφώς επηρεαστεί από διαφυγή στραγγιδίων του ΧΥΤΑ. Πολλές από τις ενώσεις ή στοιχεία που ανιχνεύθηκαν είναι καρκινογόνες, μεταλλαξιογόνες και τερατογόνες. Επομένως, οι κίνδυνοι για τη δημόσια υγεία, σε περίπτωση ρύπανσης των επιφανειακών ή υπογείων υδάτων από την ανεξέλεγκτη όπως φαίνεται διαφυγή στραγγιδίων, είναι προφανείς.

 

 Βιβλιογραφία

  1. Yasuhara, H. Shiraishi, M. Nishikawa, T. Yamamoto, O. Nakasugi, T. Okumura, K. Kenmotsu, H. Fukui, M. Nagase, Y. Kawagoshi. 1999. Organic components in leachates from hazardous waste disposal sites. Waste Manage Res 17: 186-197

APHA, AWWA, WEF, 2012. Standard Methods for the Examination of Water and Wastewater. 22nd Ed. Washington DC.

Aucejo A., Ferrer J., Gabaldón C., Marzal P., Seco A. 1997. Diagnosis of boron, fluorine, lead, nickel and zinc toxicity in citrus plantations in Villarreal, Spain Water, Air, and Soil Pollution, 94 (3–4); 349–360.

EFSA CONTAM Panel (EFSA Panel on Contaminants in the Food Chain), 2014. Scientific Opinion on the risks to public health related to the presence of chromium in food and drinking water. EFSA Journal 2014;12(3):3595, 261 pp. doi:10.2903/j.efsa.2014.3595

EFSA CONTAM Panel (European Food Safety Authority Panel on Contaminants in the Food Chain), Scientific Opinion on the risks to public health related to the presence of nickel in food and drinking water, EFSA J., 13 (2015) 4002.

Ichinoki S, Yamazaki M. 1985. Simultaneous determination of nickel, lead, zinc, and copper in citrus leaves and rice flour by liquid chromatography with hexamethylenedithiocarbamate extraction. Anal Chem.57(12):2219-22.

 Kabata-Pendias, A. 2011. Trace elements in soils and plants, 4th ed. Taylor & Francis Group, Boca Raton London New York.

Karavoltsos S., Sakellari A., Dassenakis M., Scoullos M. 2008. Cadmium and lead in organically produced foodstuffs from the Greek market. Food Chemistry 106: 843–851

López-López A, López R, Madrid F, Garrido-Fernández A. 2008. Heavy metals and mineral elements not included on the nutritional labels in table olives. J Agric Food Chem. 56(20):9475-83.

Madejón P, Marañón T, M Murillo J. 2006. Biomonitoring of trace elements in the leaves and fruits of wild olive and holm oak trees. Sci Total Environ. 355(1-3):187-203.

Paxéus Nicklas. 2000. Organic Compounds In Municipal Landfill Leachates. Water Science & Technology 42(7):323-332.

 Η επιστημονική ομάδα                                                        Ο Επιστημονικός Υπεύθυνος

 Ελένη Σαζακλή                                                                       Μιχάλης Λεοτσινίδης

Χημικός, M.Sc., Ph.D.                                                            Καθηγητής Υγιεινής Διευθυντής Εργ. Υγιεινής

 

Αθηνά Φειδάκη Χημικός, M.Sc.

Νέα των Περιβαλλοντικών Συλλόγων του Κορινθιακού

Ο ΚΑΙΡΟΣ ΣΤΟΝ ΚΟΡΙΝΘΙΑΚΟ

Καιρός σήμερα και πρόγνωση καιρού για κάθε περιοχή

Κοινωνικη δικτυωση