Από την αναμόρφωση στην… παραμόρφωση της περιβαλλοντικής νομοθεσίας

Αν και ο τίτλος του θα μπορούσε να αποπνέει κάποια αισιοδοξία, το περιεχόμενό του προμηνύει έντονο πισωγύρισμα σε ότι αφορά την προστασία τους περιβάλλοντος στη χώρα μας.

Τάσος Σαραντής
www.efsyn.gr

Με τίτλο «Εκσυγχρονισμός περιβαλλοντικής νομοθεσίας», το νομοσχέδιο που κατέθεσε το υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας θα καθορίσει την μελλοντική περιβαλλοντική πολιτική για θέματα που αφορούν τις διαδικασίες περιβαλλοντικής αδειοδότησης, τη διαχείριση των προστατευόμενων περιοχών, τους δασικούς χάρτες και τα αυθαίρετα εντός δασών, τη διαχείριση αποβλήτων, την αδειοδότηση έργων Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας (ΑΠΕ) και τη μείωση της χρήσης πλαστικής σακούλας.

Δεν είναι τυχαίο ότι το νομοσχέδιο δέχτηκε εκτεταμένο και δριμύτατο σχολιασμό από τις περιβαλλοντικές οργανώσεις, φορείς και πολίτες στα πλαίσια μιας δημόσιας διαβούλευσης που έληξε με συνοπτικές διαδικασίες και διήρκεσε μόλις 14 μέρες, λίγο πριν μπούμε όλοι σε κατ’ οίκον απομόνωση. Και παρόλο που οι υπηρεσίες και τα στελέχη του υπουργείου επεξεργάζονταν το νομοσχέδιο επί 6 ολόκληρους μήνες.

Περιβαλλοντική αδειοδότηση

«Οι ρυθμίσεις που έθεσε σε δημόσια διαβούλευση το υπουργείο φέρνουν μεγάλη αναστάτωση στα περιβαλλοντικά πράγματα, καθώς προμηνύουν σημαντική επιδείνωση σε καίρια πεδία περιβαλλοντικής πολιτικής», αναφέρει η Θεοδότα Νάντσου, επικεφαλής περιβαλλοντικής πολιτικής του WWF Ελλάς.

«Το υπουργείο επιχειρεί σοβαρές αλλαγές στη διαδικασία περιβαλλοντικής αδειοδότησης, μέσω της ενεργοποίησης του θεσμού των ιδιωτών αξιολογητών των περιβαλλοντικών μελετών, της σύντμησης των απαιτούμενων χρόνων γνωμοδότησης από δημόσιες υπηρεσίες και της συρρίκνωσης του περιεχομένου των φακέλων αδειοδότησης».

«Ουσιαστικά, οι προτεινόμενες μεταβολές υπονομεύουν σοβαρά την ουσία της διαδικασίας εκτίμησης των περιβαλλοντικών επιπτώσεων και την καλή εφαρμογή του ενωσιακού δικαίου. Το κυριότερο όμως, είναι ότι σχεδόν εκμηδενίζουν τον ρόλο της δημόσιας διοίκησης, ως εγγυήτριας της καλής εφαρμογής των κανόνων και της εκ των προτέρων εξέτασης των πιθανών επιπτώσεων ενός νέου έργου ή δραστηριότητας στη βιοποικιλότητα, τα οικοσυστήματα και το κλίμα», αναφέρει η Θεοδότα Νάντσου.

Προστατευόμενες περιοχές

«Το νομοσχέδιο αλλάζει άρδην τη διακυβέρνηση των προστατευόμενων περιοχών, επιχειρώντας μια – κατ’ αρχάς καλοδεχούμενη, στην πραγματικότητα όμως δομικά χωλή- συγκέντρωση του συστήματος διοίκησης. Η προτεινόμενη υπαγωγή των σχημάτων διοίκησης σε ένα ενιαίο νομικό πρόσωπο, τον λεγόμενο «Οργανισμό φυσικού περιβάλλοντος και κλιματικής αλλαγής» (ΟΦΥΠΕΚΑ), ως αποκεντρωμένων μονάδων του, θα έχει μεν ως αποτέλεσμα την εξοικονόμηση σημαντικών πόρων που τώρα δαπανώνται για καθαρά διοικητικές λειτουργίες των φορέων διαχείρισης, όμως δεν προσφέρει καμία εγγύηση αναβάθμισης του έργου που σήμερα επιτελούν οι φορείς αυτοί».

«Τόσο η αδύναμη δομή και η ισχνή εξουσία του ίδιου του ΟΦΥΠΕΚΑ, όσο κυρίως και η αποψιλωμένη εκδοχή των αρμοδιοτήτων που μεταφέρονται από τους σημερινούς φορείς διαχείρισης στις νέες προτεινόμενες μονάδες, δεν αφήνουν περιθώρια αισιοδοξίας για ενίσχυση του συστήματος διακυβέρνησης των προστατευόμενων περιοχών και κατ’ επέκταση για αποτελεσματική προστασία της ζωής που φιλοξενούν οι εν λόγω περιοχές».

«Σημαντικότερα προβλήματα είναι η αφαίρεση της αρμοδιότητας έκφρασης γνώμης για υπό αδειοδότηση έργα και δραστηριότητες (ήδη αδύναμη και χρήζουσα ενίσχυσης στο ισχύον σύστημα), η απουσία μέριμνας για τη φύλαξη, και βεβαίως η απογοητευτική αποδυνάμωση της τοπικής συμμετοχής που πρέπει επιτέλους να αντιμετωπιστεί ως θεμελιώδες συστατικό για τη βιώσιμη διοίκηση των πυρήνων βιοποικιλότητας της χώρας».

Αποδυνάμωση

«Ειδικά όσον αφορά στο μοντέλο των φορέων διαχείρισης, που με δυσκολίες λειτουργεί από το 2003, αυτό αντιμετωπίζει μεν την πάγια πολιτική αδιαφορία και την έλλειψη κεντρικού συντονισμού και καθοδήγησης, όμως έχει προσφέρει σημαντικό έργο για την αναχαίτιση απειλών και την ουσιαστική προστασία της βιοποικιλότητας».

«Κάθε προσπάθεια αντικατάστασης των φορέων διαχείρισης με άλλο σύστημα θα πρέπει να προσφέρει σημαντικές βελτιώσεις στην αποτελεσματικότητα και να ενισχύει την ουσιαστική τοπική συμμετοχή στη λήψη αποφάσεων. Με άλλα λόγια, το σύστημα που προωθεί το ΥΠΕΝ δεν βελτιώνει τα πράγματα, αλλά αντίθετα αποδυναμώνει σημαντικές λειτουργίες που θα έπρεπε να θωρακίζονται και να ενισχύονται περαιτέρω ως περιβαλλοντικό κεκτημένο»,.

«Η πιο κρίσιμη μεταβολή που επιχειρείται με το νομοσχέδιο είναι ο ορισμός των χρήσεων γης που θα επιτρέπονται ανά ζώνη προστασίας. Αν και επί της αρχής αυτή η προσπάθεια μπορεί να φέρει μια συστηματοποίηση που θα συμβάλει στη σαφήνεια των μέτρων προστασίας ανά περιοχή, οι ίδιες οι χρήσεις που εισάγει το νομοσχέδιο είναι ανησυχητικά επιβαρυντικές για την καλή κατάσταση διατήρησης των προστατευτέων οικολογικών χαρακτηριστικών των περιοχών αυτών», επισημαίνει η Θεοδότα Νάντσου.

Αδειοδότηση έργων ΑΠΕ

«Σε σχέση με τις διατάξεις που αφορούν την επιτάχυνση της αδειοδότησης έργων ΑΠΕ, επισημαίνεται ο κίνδυνος τέτοια έργα κατηγορίας Α, δηλαδή με πιθανές σημαντικές αρνητικές περιβαλλοντικές επιπτώσεις, να σπεύσουν να διασφαλίσουν την περιβαλλοντική τους αδειοδότηση σε τόπους NATURA 2000 σαν αυτούς που καλύπτουν σχεδόν ολοκληρωτικά τον δήμο Πρεσπών», αναφέρει η Εταιρία Προστασίας Πρεσπών.

«Σύντομα όμως, σύμφωνα με τον προγραμματισμό του ΥΠΕΝ, οι επιτρεπόμενες χρήσεις γης και δραστηριότητες στους τόπους αυτούς θα ρυθμιστούν με προεδρικά διατάγματα με τα οποία είναι πιθανό να απαγορευτεί ολικά ή κατά ζώνες η εγκατάσταση τέτοιων έργων και δραστηριοτήτων, γεγονός που θα οδηγήσει σε διαμάχες και πρόσθετες επιπλοκές. Πρέπει λοιπόν να γίνει άμεσα δεκτή η πρόταση των περιβαλλοντικών οργανώσεων που ζητούν να “παγώσει η περιβαλλοντική αδειοδότηση έργων κατηγορίας Α σε περιοχές NATURA 2000 έως ότου εκδοθούν τα προεδρικά διατάγματα χαρακτηρισμού και όρων γι’ αυτές τις περιοχές».

«Η πλέον ακατανόητη “μεταρρύθμιση” (του νομοσχεδίου) είναι εκείνη που προσπαθεί, με τροποποίηση ενός προεδρικού διατάγματος, το οποίο εκδόθηκε κατ’ εξουσιοδότηση διατάξεων αμιγώς πολεοδομικού χαρακτήρα και το οποίο ορίζει κατηγορίες και χρήσης γης ως εργαλείο για τον πολεοδομικό σχεδιασμό, τον αστικό δηλαδή κατά βάση χώρο, να προδιαγράψει επιτρεπόμενες χρήσεις και δραστηριότητες εντός προστατευόμενων περιοχών. Αυτό καταλήγει σε παράλογες και δυνητικά καταστροφικές προβλέψεις, με πιο χαρακτηριστικές τη νομιμοποίηση σειράς αστικών χρήσεων, όπως νέους δρόμους και δίκτυα υποδομής, στις ζώνες απόλυτης προστασίας», επισημαίνει η Εταιρία Προστασίας Πρεσπών.

Ο ΚΑΙΡΟΣ ΣΤΟΝ ΚΟΡΙΝΘΙΑΚΟ

Καιρός σήμερα και πρόγνωση καιρού για κάθε περιοχή

Κοινωνικη δικτυωση