Ξεκινά εντός των προσεχών ημερών το έργο της καταγραφής της βιοποικιλότητας σε είκοσι από τους πιο σημαντικούς αρχαιολογικούς χώρους της Ελλάδας, στο πλαίσιο Προγραμματικής Σύμβασης που υπεγράφη τον Αύγουστο του 2022 μεταξύ του Υπουργείου Πολιτισμού και
Γράφει ο Δημήτρης Σταυρόπουλος
Η μοίρα του κάθε πλοίου είναι απρόβλεπτη και παράξενη.
Ο ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ ΩΣ ΒΑΣΙΚΟΣ ΠΑΡΑΓΟΝΤΑΣ
ΠΟΥ ΣΥΝ-ΔΙΑΜΟΡΦΩΝΕΙ ΤΗΝ ΕΞΕΛΙΞΗ
Κυριακή του Θωμά, 27 Απρίλη 1941, στις 8.10 το πρωί, εισβάλουν οι πρώτες μηχανοκίνητες μονάδες των Γερμανών σε μια άδεια από κόσμο πρωτεύουσα. Ο λαός είναι κλεισμένος στα σπίτια του. Οι μόνοι που τους υποδέχονται στην είσοδο της πόλης – στη διασταύρωση Λεωφόρου Αλεξάνδρας και Κηφισίας, στους Αμπελόκηπους — είναι: Ο Στρατηγός Καβράκος, ο Δήμαρχος της Αθήνας Αμβρόσιος Πλυτάς, ο Δήμαρχος Πειραιά Μανούσος και ο Νομάρχης Αττικής Πεζόπουλος.
Αξίζει να δείτε το υπόλοιπο κείμενο και τις φωτογραφίες στο παρακάτω link
Μια ιστορία 800.000 ετών βγαλμένη από τον βυθό του Κορινθιακού κόλπου.
|
Σε άρθρο του με τίτλο στο oryktosploutos.net ο Δρ Πέτρος Τζεφέρης, προϊστάμενος σήμερα της Γενικής Διεύθυνσης Ορυκτών Πρώτων Υλών του ΥΠΕΝ, εκθέτει τις σκέψεις του σχετικά με τη νέα κατάρρευση φράγματος μεταλλευτικών αποβλήτων της εταιρείας Vale SA στη Βραζιλία, που άφησε πίσω της τουλάχιστον 99 νεκρούς (σημερινή αρθρογραφία, 31-1-2019). Το άρθρο έχει τίτλο «Mining tailings dam failure in Brazil: όταν τα παθήματα δεν γίνονται μαθήματα…» και αναφέρεται και στο παρόμοιο «ατύχημα» που είχε σημειωθεί στην ίδια περιοχή της Βραζιλίας πριν από τρία χρόνια. Τότε είχε καταρρεύσει ένα μεγαλύτερο φράγμα τελμάτων που ανήκε σε κοινοπραξία της Vale με την BHP Billiton, προκαλώντας τη μεγαλύτερη περιβαλλοντική καταστροφή στην ιστορία της χώρας και οδηγώντας στο θάνατο 19 ανθρώπους. Βάζουμε τη λέξη «ατύχημα» σε εισαγωγικά γιατί θεωρούμε ότι δεν πρόκειται για ατυχήματα, αλλά για τα προδιαγεγραμμένα αποτελέσματα της εταιρικής απληστίας.
Το άρθρο αναζητεί τη «λύση» για να αποφευχθούν παρόμοιες τραγωδίες στο μέλλον. Και επειδή η συζήτηση αυτή ασφαλώς δεν αφορά μόνο τη Βραζιλία και τη Vale – που σαφέστατα είναι μια κατά συρροή μαζική δολοφόνος – αλλά και τη χώρα μας, έχουμε ένα ερώτημα να θέσουμε στο συγγραφέαπου κατέχει θέση ευθύνης στη «διοίκηση των ορυκτών πόρων».
«Ειλικρινά δεν είμαι σε θέση να εικάσω αν οι καταστροφές αυτές θα είχαν αποφευχθεί στην περίπτωση που η νομοθεσία παγκοσμίως ήταν ακόμη αυστηρότερη (πχ αν εφαρμοζόταν παντού το αυστηρό ευρωπαϊκό πλαίσιο), αν οι ελεγκτικές υπηρεσίες ήταν αποτελεσματικότερες, κατάλληλα στελεχωμένες και ασκούσαν ενδελεχή εποπτικό επιτόπιο έλεγχο υποχρεώνοντας σε συνεχές monitoring και εμπεριστατωμένα σχέδια ετοιμότητας και αντιμετώπισης έκτακτης ανάγκης (Emergency Preparedness & Response Plan). Οπως λέει ένας πολύπειρος συνάδελφος «τα φράγματα τελμάτων πάντα θα πέφτουν, όπως και τα αεροπλάνα.. Το ζήτημα είναι εμείς να έχουμε κάνει τα πάντα ώστε να το προβλέψουμε και να το προλάβουμε…».
[…] Η λύση αυτή δεν είναι ούτε στο πρότυπο της Κίνας, ούτε σε εκείνο της Λατινικής Αμερικής. Οπου οι εταιρείες υποκρίνονται ότι εφαρμόζουν τον νόμο και οι αρχές με τη σειρά τους υποκρίνονται ότι ελέγχουν. Ισως βρίσκεται σε μια προσαρμογή του Σκανδιναβικού μεταλλευτικού μοντέλου (γενικότερα του Ευρωπαϊκού) στο μέτρο και στο βαθμό που αυτό μπορεί να εφαρμοστεί στον κάθε τόπο!
Και φυσικά όταν ο καθένας από εμάς που ασχολείται με το αντικείμενο, κάνει καθημερινά πράξη με απόλυτη σχολαστικότητα όλα τα προληπτικά μέτρα ασφαλείας που απαιτούνται και τα οποία προβλέπονται στους νόμους, τις ευρωπαϊκές οδηγίες, τους κανόνες της επιστήμης και τεχνικής αλλά και την κοινή λογική.. Ανεξαρτήτως κόστους, διότι η ασφάλεια, η υγεία και τελικά η ζωή αποτελούν υπέρτατα αγαθά, αυστηρά μη ανανεώσιμα. Οταν χαθούν, χάνονται για πάντα και για το λόγο αυτό δεν πρέπει σε καμία περίπτωση και για κανένα λόγο να διακυβεύονται«.
Διερωτώμαστε αν ο κ. Τζεφέρης θεωρεί ότι τηρήθηκε η αρχή της πρόληψης και επιδείχθηκε η δέουσα σύνεση και κοινή λογική κατά την αδειοδότηση κατασκευής ενός φράγματος 20 εκατομμυρίων τόνων ΕΠΙΚΙΝΔΥΝΩΝ αποβλήτων όχι απλά σε μια από τις πλέον σεισμογενείς περιοχές της χώρας, τη B. Χαλκιδική, αλλά ακριβώς ΕΠΑΝΩ στο επικίνδυνο ενεργό ρήγμα. Το 1932 στο σεισμό «της Ιερισσού», το ρήγμα αυτό έδωσε σεισμό μεγέθους 7,0-7,1 Ρίχτερ και τις μεγαλύτερες επιφανειακές στατικές μετατοπίσεις που έχουν ποτέ παρατηρηθεί στον Ελληνικό χώρο. H κοινή λογική λέει ότι αυτή είναι η πλέον ακατάλληλη θέση για μια τέτοια κατασκευή – αλλά ήταν βολική για την εταιρεία λόγω μικρής απόστασης από τις δραστηριότητές της.
Xάρτης από επιστολή του καθηγητή σεισμολογίας κ. Παπαζάχου προς το Δήμαρχο Αριστοτέλη κ. Ζουμπά. Με κίτρινο χρώμα σημειώνεται η άμεση περιοχή εμφάνισης των σεισμικών στατικών παραμορφώσεων από την πιθανή μελλοντική δραστηριοποίηση του ρήγματος.
Σα να μην έφτανε ο σφιχτός εναγκαλισμός του φράγματος με το επικίνδυνο σεισμικό ρήγμα, η Ελληνικός Χρυσός δήλωσε ψευδώς στη ΜΠΕ ότι η απόσταση του από το Στρατώνι είναι 3,5 χιλιόμετρα, ενώ είναι μόλις 500 μέτρα. Η εξαιρετικά μικρή απόσταση από τον οικισμό και τη θάλασσα θα έπρεπε, και αυτή, να καταστήσει απαγορευτική τη χωροθέτηση του ΧΥΤΕΑ στη συγκεκριμένη θέση αλλά το ψέμμα πέρασε απαρατήρητο. Μήπως ήταν το μόνο; Το φιάσκο με τη μέθοδο μεταλλουργίας flash smelting που έφτασε πέντε χρόνια μετά την περιβαλλοντική έγκριση απερρίφθη από το ίδιο το ΥΠΕΝ ως μη εφαρμόσιμη είναι αποκαλυπτικό του πώς εγκρίθηκε η περίφημη «επένδυση» της Χαλκιδικής: με κλειστά μάτια! Άρα το φαινόμενο οι εταιρείες «να υποκρίνονται ότι εφαρμόζουν τον νόμο και οι αρχές να υποκρίνονται ότι ελέγχουν» δεν είναι μόνο Βραζιλιάνικο ή Κινέζικο. Πολύ συχνά είναι και Ελληνικό και δεν έχει κανένα νόημα η άρνηση της πραγματικότητας.
Το βασικό πρόβλημα του φράγματος Κοκκινόλακκα που είναι η κακή επιλογή θέσης λόγω υψηλής σεισμικής επικινδυνότητας δεν εξετάζεται και δεν συζητείται πλέον. Η Έγκριση Περιβαλλοντικών Όρων του 2011 θεωρείται σε κάθε περίπτωση καλώς καμωμένη. Το ΥΠΕΝ έχει βολευτεί αναπαυτικά στις διαβεβαιώσεις της Ελληνικός Χρυσός περί της σεισμικής επάρκειας του φράγματος με τα επικίνδυνα απόβλητα και σε βολικές ατεκμηρίωτες εικασίες συνεργαζόμενων με αυτήν καθηγητών. Στην απάντησή της στις παρατηρήσεις του κ. Παπαζάχου, η εταιρεία χαρακτηρίζει «τυχηματικό γεγονός» τον σεισμό των 7,0 Ρίχτερ, προσπαθώντας να αποφύγει τα εξαιρετικά δυσμενή για το φράγμα αποτελέσματα των δικών της σεισμικών μελετών, τα οποία χαρακτηρίζει «μη-ρεαλιστικά»!!! Με ποιους νόμους, οδηγίες, κανόνες της επιστήμης και της τεχνικής είναι σύμφωνη αυτή η τουλάχιστον απερίσκεπτη – στην πραγματικότητα εγκληματική – αντιμετώπιση ενός υπαρκτού και εξαιρετικά σοβαρού κινδύνου;
Το ΥΠΕΝ δεν κοινοποίησε την απάντηση της εταιρείας στον κ. Παπαζάχο. Για το έργο του Κοκκινόλακκα το αρμόδιο Υπουργείο δεν τολμάει να κοιτάξει στα μάτια όχι μόνο τους πολίτες αλλά ούτε τους ειδικούς επιστήμονες.
Απόσπασμα από «Ελληνικός Χρυσός Α.Ε. – Χώρος απόθεσης αποβλήτων Κοκκινόλακκα Γεωτεχνική Μελέτη, Απαντήσεις στα σχόλια των εκθέσεων-γνωματεύσεων, Ιούλιος 2016»]
Τι θα πει το ΥΠΕΝ στους κατοίκους της περιοχής όταν γίνει ο σεισμός που η ιστορία έχει δείξει ότι μπορεί να γίνει; Ότι δεν μπορούσε να προβλεφθεί; Ότι ήταν όπως και ο προηγούμενος ένα «τυχηματικό γεγονός»; Ένας «μαύρος κύκνος»; Ότι δεν ήταν «ρεαλιστικό» να ληφθεί υπ’οψη αυτό το μέγεθος σεισμού στο σχεδιασμό; ‘Η αυτό που δήλωσε υπάλληλος της Ελληνικός Χρυσός στην ”Άγια Σκουριά” της ΕΡΤ-1: «απλώς, εκεί ακριβώς, θέλαμε ένα φράγμα»;
του Αντώνιου Β. Καπετάνιου Δασολόγου – Περιβαλλοντολόγου
Με αφορμή την 25η Μαρτίου, ημερομηνία συμβολο για την επανάσταση του 1821, σας ενημερώνουμε ότι η τεχνική ομάδα του Διεθνούς Επιστημονικού Συνεδρίου για το 1821 που πραγματοποιήθηκε από 9 έως 12 Δεκεμβρίου 2021, ολοκλήρωσε την επεξεργασία των πρακτικών και ανάρτησε στην ιστοσελίδα του Συνεδρίου, www.congress 1821.gr, τα βίντεο όλων των πάνελ του Συνεδρίου, το κάθε πάνελ ξεχωριστά και μπορείτε να ακούσετε όλες τις εισηγήσεις.
Oi κατεργαραίοι σ’ εμεθήσανε καθώς μεθούν τα μελίσια και τα βάνουνε στο καλάθι…
Σ’ εμεθήσανε και σ’ εκάμανε να πιστέψης πως κάτι είσαι!
«Κακοτεχνίες» και «έργα βιτρίνας» καταγγέλλει το μέλος του ΔΣ του μουσείου της Ακρόπολης, Κυριάκος Κατζουράκης, ανακοινώνοντας παράλληλα την παραίτησή του.
ΟΙ ΞΕΡΟΛΙΘΙΕΣ ΤΗΣ ΖΩΗΣ
Λειτουργώντας στον κύκλο της ζωής…
|
του Αντώνιου Β. Καπετάνιου
Δασολόγου – Περιβαλλοντολόγου
«Η πέτρα είν’ ο θάνατος
η πέτρα είν’ η ζωή μου…»
(«Η πέτρα», Μάνος Χατζιδάκις)
Οι ξερολιθιές αποτελούν δημιουργίες του ταπεινού κι έντρυφου της γης ανθρώπου της ελληνικής υπαίθρου, του νοού και πνοού σε σχέση με το φυσικό γενόμενο, του κατέχοντος τη σοφία της εμπειρικής γνώσης, της δοκιμασμένης πρακτικής στο φυσικό χώρο, κι απορρέουσας από το βίο του στην ύπαιθρο Ελλάδα. Αποτελούν έργα δομικά και χαρακτηριστικά της «ύπαιθρης χώρας», που δημιούργησαν πολιτισμό, περιβάλλον, τοπία. Υπό αυτή την έννοια αποτελούν την παρακαταθήκη του Έλληνα στη χώρα του, με περιβαλλοντική, πολιτιστική, ιστορική και κοινωνική αναφορά, που πρέπει να διατηρηθούν ως αξία ζωής και ως παράδειγμα λειτουργίας του ανθρώπου στον τόπο κατά την πράξη του σε αυτόν, για το μέλλον.
Δέστε τι έκανε ο πρόγονος: του έλαχε να κατοικεί σε τόπο άγριο, ξηρό, άγονο, σε γη λεπτόγειο. Δεν παραδόθηκε μολοντούτο στην ξηρότητα, δεν αφέθηκε στη φτωχότητα, μα αναδόθηκε, αφού τίθετο ζήτημα επιβίωσής του. Μπρος στην ανάγκη της ζωής λοιπόν, σοφίστηκε πα στα προηγούμενα σφάλματα και στην αξία της γης, και ιδώθηκε ως προς το μέλλον του συνετά και με σύστημα. Ακολούθησε την αρχαία πρακτική τής βαθμίδωσης των υποβαθμισμένων τόπων, ώστε αυτοί να ημπορούν να στερεωθούν, ν’ ανασκωθούν και να παράγουν. Και στην τέτοια του ιδέα, πώχε βεβαίως κόπο πολύ και συνεχή και διάπυρη προσπάθεια κατά την εφαρμογή της, πέτυχε. Τοίχισε τη γη και γονίμεψε τους τόπους με την πρακτική του· τους πότισε με τον ίδρω του· τους χωροτάκτησε με την τεχνική του.
Πώς όμως λογίστηκε ενεργώντας στη γης; Λειτούργησε στον κύκλο της ζωής, κι όχι έξω από αυτόν· κάτι που όταν συμβαίνει συντελεί στην υποβάθμιση. Πήρε ιδέα κι έμπνευση για την ενέργειά του από την ίδια τη φύση. Προσαρμόστηκε στους κανόνες της για να μπορεί να τον δεχτεί λειτουργικά ο τόπος, και να μην τον αποβάλλει ως ξένο σώμα. Και τούτο διότι, αν και κυρίαρχο ον ο άνθρωπος δεν ημπορεί να επιβάλλεται στο σύστημα όπου υφίσταται, καθόσον αυτό, έχοντας τους κανόνες και τις νόρμες λειτουργίας του, ακολουθεί τη φυσική νομοτέλεια της ύπαρξης και συνέχειάς του. Συνηθίζουμε να λέμε ότι το φυσικό σύστημα αντιδρά, μα όχι, λειτουργεί σύμφωνα με τη φύση του.
Ο άνθρωπος ασκεί την «κυριαρχία του» στο επίπεδο της διανόησής του, που άπτεται της δυνατότητάς του να εντάσσεται αρμονικά και συγκροτημένα στο φυσικό σύστημα μέσα από την ανθρωπογενή σχέση του με αυτό, κι όχι να το αντιποιείται. Είναι συνεπώς κυριαρχία μυαλού αυτή του ανθρώπου, δύναμη της διανόησής του, κι όχι πυγμής κι εκμεταλλευτικής λογικής· όχι επιβολής. Διότι η επιβάλλουσα δύναμη καταδείχνεται δραματικά στο μέτρο που «αντιδρά» η φύση, κι όχι στον τρόπο που ο άνθρωπος λειτουργεί εκμεταλλευτικά –η φύσει δύναμη δείχνεται σε αυτό το επίπεδο. Είναι ζήτημα ορθής διαχείρισης του τόπου λοιπόν, κάτι που ο πρόγονος, στήνοντας τοίχους στη γης και κλιμακώνοντάς την, το είχε καλά συνειδητοποιήσει, καθώς βεβαίως πρωτύτερα είχε υποστεί τις συνέπειες της υποβάθμισης.
Ακολουθώντας συνεπώς το νόμο της ζωής, από τον οποίο δεν ημπορεί ο άνθρωπος ν’ αποστεί, αφού ο νόμος αυτός έχει άμεση και καθοριστική σχέση με την επιβίωσή του, προσαρμόζει τις ενέργειές του στον κύκλο της ζωής, δείχνοντας την αυτονόητη σχέση των δύο αυτών συνθηκών του ζην. Τον εν λόγω κανόνα ακολούθησε ο πρόγονος τοιχίζοντας και βαθμιδώνοντας τον τόπο.
Τις πολύτιμες ξερολιθιές των βαθμιδωμένων τόπων, εμείς οι σήμεροι, οι τραγικοί −τελικώς− επίγονοι!, στα πλαίσια της προόδου και του ιδιοτελούς σκοπού μας τις καταστρέφουμε· ή ακόμα, λειτουργώντας αφαιρετικά κι αποστασιοποιημένα από το φυσικό γίγνεσθαι, τις παραδίδουμε στη φυσική φθορά της άφεσης και της εγκατάλειψης. Στη μεν πρώτη περίπτωση γίνονται θυσία στο βωμό της εκμετάλλευσης (της αξιοποίησης κατά τη νεωτερική ορολογία!), διότι καταλαμβάνουν τόπους που τους απαιτεί η αδηφάγα ανάπτυξη! Στη δε δεύτερη περίπτωση οι τόποι κρίνονται ανεπαρκείς για να υποστηρίξουν την ανάπτυξη, όπως αυτή νοείται σύμφωνα με τους κανόνες του νεοπολιτισμού. Μιαν ανάπτυξη όμως που υποβαθμίζει ή καταστρέφει το σύστημα της ζωής, μιαν ανάπτυξη που αντίκειται στο νόμο της ζωής, καθόσον δεν εντάσσεται στον κύκλο λειτουργίας της, μοιραία οδηγεί στην (αυτο)καταστροφή, αφού χάνονται τα στηρίγματα της ύπαρξης. Ο άνθρωπος δεν κοιτιέται έτσι στα προαιώνια σφάλματά του και δε διδάσκεται από τις σωστές κατοπινές ενέργειες θεραπείας των συνεπειών των σφαλμάτων του, μα λειτουργεί μηχανικά κι άστεργα, έχοντας αποστασιοποιηθεί από το φυσικό περιβάλλον όπου πρέπεται.
Ο κυρίαρχος άνθρωπος, στην προσπάθειά του να επικρατήσει δημιουργώντας μικρές ή μεγάλες ανατροπές, οδηγείται σε μια ολική ανατροπή, σε μια γενικότερη καταστροφή. Tο λάθος του, διαφορετικό σε κάθε περίπτωση, μα ίδιο ως προς το αποτέλεσμά του στη γενική του θεώρηση, ας μας (συν)ταράξει για την απώλεια των θέμελων της ζωής, για το γεγονός ότι υποβαθμίζεται κι απειλείται η ίδια η ζωή, που συγκροτεί την ύπαρξή μας. Το οικοδόμημα της ζωής θέλει θέμελα, θέλει τοίχους για να στηριχθεί· τοίχους όχι νεκρούς, άρριζους, άνευρους και γκρίζους, μα τοίχους της ζωής, της ενέργειας, της γιομάτης μεδούλι ύλης…
(φωτογραφία: Δημήτριος Ζαφειρόπουλος, Σοποτό Αχαΐας)
Δημοσιεύτηκαν στην Εφημερίδα της Κυβέρνησης οι αποφάσεις του Κυβερνητικού Συμβουλίου Οικονομικής Πολιτικής και του υπουργού Οικονομικών που ανακαλούν τη μεταβίβαση...
|
