Φυσιογραφία του Κορινθιακού Κόλπου

Στο κεντρικό και κύριο τμήμα του Κορινθιακού κόλπου διακρίνονται οι τρεις χαρακτηριστικές φυσιογραφικές ενότητες, (α) κρηπίδας, (β) κατωφέρειας (πλαγιά) και (γ) αβυσσικής πεδιάδας (κύρια λεκάνη).

Το εύρος αλλά και το βάθος των ορίων της κρηπίδας δεν είναι σταθερά και σε αρκετές περιπτώσεις η κρηπίδα μπορεί να θεωρηθεί στενή και όχι καλά αναπτυγμένη. Κατά μήκος του νότιου και κεντρικού περιθωρίου του κόλπου η κρηπίδα είναι ιδιαίτερα περιορισμένη, με εύρος που κυμαίνεται μεταξύ 50 και 250 μέτρων. Το υφαλόριο κατά μήκος του νοτίου περιθωρίου εντοπίζεται μεταξύ των 100 και 200 μέτρων βάθος νερού.
Σε αντίθεση με το νότιο περιθώριο του κόλπου, η βόρεια κρηπίδα εμφανίζεται σαφώς καλύτερα αναπτυγμένη στους κόλπους Αντικύρων, Ιτέας και Τολοφόνα-Ερατεινής. Η κρηπίδα του βορείου περιθωρίου εκτείνεται μέχρι το βάθος των 200 - 250 μέτρων, έχει ήπια κλίση (0,9° έως 2,3°) και το μέγιστο της εύρος φτάνει τα 18 περίπου χιλιόμετρα στον κόλπο της Ιτέας. Εξαίρεση αποτελούν τα τμήματα του πυθμένα μπροστά από τα ακρωτήρια που παρεμβάλλονται των κόλπων (ακρωτήρια: Βελανιδιά, Πάγκαλος, Ανδρομάχη, Ψαρομύτα). Στις θέσεις αυτές η κρηπίδα παρουσιάζει σαφώς μεγαλύτερη κλίση και είναι ιδιαίτερα περιορισμένη, σε αντιστοιχία με τη κρηπίδα του νοτίου περιθωρίου.
Αντίστοιχα με την εικόνα της κρηπίδας του κεντρικού Κορινθιακού κόλπου και η κατωφέρεια εμφανίζεται πιο περιορισμένη και περισσότερο απότομη στο νότιο περιθώριο του κόλπου σε σχέση με το βόρειο. Η κατωφέρεια του νότιου περιθωρίου παρουσιάζει μέση κλίση που κυμαίνεται μεταξύ 16° και 30°, σε αντίθεση με τη βόρεια κατωφέρεια που εμφανίζει μέση κλίση μεταξύ 4,5° και 15°. Το γεγονός αυτό προσδίδει στον Κορινθιακό κόλπο μια σαφή βυθομετρική ασυμμετρία αντίστοιχη της ασυμμετρίας που περιγράφουν οι Brooks & Ferentinos το 1984. Σημειώνεται βέβαια ότι τοπικά, τόσο στο νότιο όσο και στο βόρειο περιθώριο, η κατωφέρεια παρουσιάζει κλίση που ξεπερνά και τις 50°.
Μεγάλος αριθμός από υποθαλάσσιες χαραδρώσεις και κανάλια διατέμνουν την κρηπίδα και την κατωφέρεια περιφερειακά του κόλπου καταλήγοντας στη λεκάνη. Το στόμιο απόληξης των υποθαλάσσιων χαραδρώσεων και καναλιών εντοπίζεται σε βάθος 700 με 750 μέτρων, κάτω από τη μέση στάθμη της θάλασσας και φαίνονται να τροφοδοτούν με ιζηματογενές υλικό υποθαλάσσια ριπίδια που αναπτύσσονται στην αβυσσική πεδιάδα. Στο νότιο και κεντρικό περιθώριο του κόλπου, οι κύριες χαραδρώσεις φαίνονται να συσχετίζονται με τις εκβολές μεγάλων ποταμών αποτελώντας ουσιαστικά την υποβρύχια προέκτασή τους, όπως παρατήρησαν και οι Heezen et al., (1966) και Brooks & Ferentinos, (1984). Σε πολλές περιπτώσεις, κατά μήκος της πλαγίας εντοπίζονται γραμμικής γεωμετρίας και ιδιαίτερα απότομης κλίσης υποθαλάσσια πρανή, τα οποία επιβεβαιώνουν την παρουσία ρηγμάτων στα περιθώρια της λεκάνης. Η παρουσία αυτών των πρανών φαίνεται σε αρκετές περιπτώσεις να επηρεάζει την γεωμετρία του υποθαλάσσιου δικτύου καναλιών και χαραδρώσεων.
Η αβυσσική πεδιάδα καταλαμβάνει το κεντρικό τμήμα του κόλπου, έχει μήκος 57 km και εύρος 9 με 10 km. Η αβυσσική πεδιάδα εκτείνεται κάτω από τα 750 m βάθος νερού, έως το μέγιστο βάθος των 920 μέτρων στο κέντρο του κόλπου. Η αβυσσική πεδιάδα του Κορινθιακού κόλπου καλύπτει μια συνολική επιφάνεια 461 km² και μπορεί ουσιαστικά να θεωρηθεί επίπεδη (κλίση < 0,2°). Εξαίρεση αποτελεί το δυτικό τμήμα της αβυσσικής πεδιάδας το οποίο χαρακτηρίζεται από μια ελαφρά γενική μέση κλίση προς τα ανατολικά της τάξης των 0,5° με 0,8°. Τόσο το δυτικό όσο και το ανατολικό άκρο του Κορινθιακού κόλπου χαρακτηρίζονται από πολύ μικρότερα βάθη νερού που δεν ξεπερνούν τα 400 μέτρα και ουσιαστικά αποτελούν και τα όρια της αβυσσικής πεδιάδας του κεντρικού Κορινθιακού. Στα δυτικά ο Κορινθιακός κόλπος εμφανίζεται να στενεύει και να ρηχαίνει προοδευτικά προς τα δυτικά, γεγονός που προσδίδει στον πυθμένα μια γενική κλίση προς τα ανατολικά. Στα ανατολικά ο κόλπος των Αλκυονίδων, εμφανίζει την εικόνα μιας μικρής λεκάνης με σχηματισμένη υφαλοκρηπίδα, κατωφέρεια και κεντρική λεκάνη (basin plain). Όπως ο κεντρικός Κορινθιακός κόλπος, έτσι και ο κόλπος των Αλκυονίδων εμφανίζει μια ελαφρά φυσιογραφική ασυμμετρία προς τα νότια. Η κρηπίδα στο βόρειο περιθώριο του κόλπου είναι περισσότερο εκτενής ενώ η κατωφέρεια στα νότια έχει μεγαλύτερη κλίση. Επιπλέον ο άξονας μέγιστου βάθους στο κόλπο των Αλκυονίδων εμφανίζεται μετατοπισμένος προς το νότιο περιθώριο του κόλπου.

Εικ. .... Δομικός χάρτης της περιοχής του Κορινθιακού Κόλπου, όπως τροποποιήθηκε από Armijo et al. (1996), Sakellariou et al. (2001) και Stefano et al. (2002). Το χερσαίο δομικό πρότυπο στον τομέα του Αιγίου έχει τροποποιηθεί από το χάρτη των Ghisetti et al. (2001)

Εικ.... Φυσιογραφικός χάρτης του Κορινθιακού Κόλπου.

Εικ. 6: Φυσιογραφικός χάρτης Κορινθιακού Κόλπου (επεξεργασία από Heezen et al, 1966).

Εικ. ....: Συνθετικός χάρτης γεωλογικής επικινδυνότητας (σύνθεση από Heezen et al (1966), Ferentinos et al (1988), Ambraseys & Jackson (1997), Stefatos et al (2002), Moreti et al (2003), Bell et al (2009), Γεωδυναμικό Ινστιτούτο, Εθνικό Αστεροσκοπείο).

Εικ. ....: Γεωτεκτονικός χάρτης του Κορινθιακού Κόλπου (απόσπασμα από τον γεωτεκτονικό χάρτη της Ελλάδος, ΙΓΜΕ, 1988)