των Αλέξανδρου Σαρηβαλάση και Κατερίνας Γεωργιάδου, νομικών (*)

Με πρόσφατη απόφασή του, το ΣτΕ θέτει το πλαίσιο ορθής εφαρμογής της ευρωπαϊκής Οδηγίας 2000/60 για την προστασία των υδάτων, ενώ ταυτόχρονα  αναγνωρίζει την υποχρέωση των Κυβερνήσεων να διαχειρίζονται το νερό ως κοινωφελές αγαθό και όχι ως εμπορικό προϊόν.

Συγκεκριμένα, η μείζονα σύνθεση του Δ’ Τμήματος του ΣτΕ, με την προσφάτως δημοσιευθείσα 2519/2022 απόφασή της, ακύρωσε ομόφωνα, στο σύνολό της, την υπ’ αριθμ. 135275/19.05.2017 απόφαση της διυπουργικής Εθνικής Επιτροπής Υδάτων, περί κανόνων τιμολόγησης του νερού, ως αντίθετη στην Οδηγία 2000/60 και στη σχετική εθνική νομοθεσία (ν. 3199/2003 και π.δ. 51/2007).

Κατ’ αρχάς η απόφαση του ΣτΕ αναφέρεται στη διακήρυξη της ίδιας της ευρωπαϊκής Οδηγίας 2000/60/ΕΚ ότι «το ύδωρ δεν είναι εμπορικό προϊόν» και σημειώνει ότι από τις διατάξεις της Οδηγίας και το σκοπό της, συνιστάμενο στη διασφάλιση της ποιότητας του ύδατος και στη διαχείριση αυτού όχι ως εμπορικού προϊόντος, αλλά ως κοινωφελούς αγαθού, προκύπτει ότι η εθνική πολιτική παροχής υπηρεσιών ύδρευσης, συμπεριλαμβανομένης και της τιμολόγησης αυτών, σχεδιάζεται από τα κράτη μέλη ως πολιτική παροχής υπηρεσιών κοινής ωφέλειας, με κριτήριο την επίτευξη των περιβαλλοντικών στόχων της εν λόγω Οδηγίας, ανά λεκάνη απορροής υδάτων, για την προστασία των εσωτερικών, επιφανειακών και υπόγειων υδάτων συνεκτιμώντας κοινωνικές και οικονομικές επιπτώσεις.

Ειδικότερα ακυρώνει την κυα τιμολόγησης ως αντίθετη στην ανωτέρω Οδηγία διότι:

• δεν θεσπίζονται συγκεκριμένοι κανόνες ώστε να διασφαλίζεται ότι οι πάροχοι των υπηρεσιών ύδατος προσαρμόζουν την τιμολογιακή τους πολιτική στα δεδομένα που προκύπτουν από τα εγκεκριμένα σχέδια διαχείρισης της κάθε λεκάνης απορροής ποταμών (πέραν των ειδικών ρυθμίσεων για το περιβαλλοντικό κόστος και το κόστος πόρου),
• δεν προβλέπεται ότι κατά την έγκριση των τιμολογίων των παρόχων από τις αρμόδιες αρχές, ελέγχεται η τήρηση των κατευθύνσεων που τίθενται στα σχέδια διαχείρισης, ώστε να εξασφαλίζεται ότι η τιμολογιακή πολιτική διαμορφώνεται κατά τρόπο σύμφωνο προς την Οδηγία, κατ΄ εκτίμηση των κοινωνικών, περιβαλλοντικών και οικονομικών αποτελεσμάτων της ανάκτησης κόστους και της αρχής «ο ρυπαίνων πληρώνει» και
• δεν προσδιορίζονται συγκεκριμένοι παράμετροι, κατ’ εκτίμηση των οποίων πρέπει να καθορίζεται το επίπεδο ανάκτησης του κόστους των υπηρεσιών ύδατος στις διάφορες χρήσεις.

• H απόφαση της Μείζονος είναι ομόφωνη (ενώ η 92/2022 της 5μελούς σύνθεσης είχε μειοψηφία μιας ψήφου).
• Oι αιτιολογικές σκέψεις είναι όμοιες με αυτές της 92/2022 5μελούς σύνθεσης.
• Aκυρώνει στο σύνολο την ΚΥΑ (και όχι επιμέρους διατάξεις της) διότι η συνολική ρύθμιση δεν ανταποκρίνεται στις απαιτήσεις της Οδηγίας και της εθνικής νομοθεσίας.

(*) οι νομικοί που υπέβαλαν και κέρδισαν και τις 4 προσφυγές σχετικές με το νερό  (αποφάσεις 1906/2014 για το ΤΑΙΠΕΔ, 190 & 191/2022 για το Υπερταμείο, 1886/2022 για την ιδιωτικοποίηση του ΕΥΣ, 2519/2022 για την ΚΥΑ τιμολόγησης)

 5/1/2023

ΠΗΓΗ: sekes-eydap.gr