ΟΧΙ στην εξόρυξη βωξίτη και ανεμογεννήτριες στα Γεράνεια όρη

Η φωτιά ξεκίνησε την Τετάρτη 19 Μαίου 2021 στις 22:30 σε μια περιοχή του Σχίνου Κορινθίας που ονομάζεται Μπαφάνι. Η περιοχή αυτή γειτνιάζει με ορεινό όγκο ύψους ~500 μέτρων, με κλίσεις πλαγιάς >50 μοίρες και μη προσβάσιμο οδικά.
Οι αναφορές που διακινούνται για τα αίτια αναφέρουν ως επικρατούσα αιτία την καύση κλαδιών ελιάς από έναν ηλικιωμένο. Το περίεργο στην υπόθεση είναι πως παρότι το σημείο που ξεκίνησε η πυρκαγιά είναι ελαιώνας, δεν ήταν οδικά προβάσιμο κατά τα πρώτα λεπτά λόγω μπαζωμένου δρόμου - έτσι η πυροσβεστική δεν μπόρεσε να προσεγγίσει την αρχική εστία άμεσα.
Όλα τα παραπάνω μοίαζουν περίεργα αλλά στατιστικά είναι πιθανόν να συμβούν και να αποδοθούν στην αμέλεια, την βλακεία και την κακιά ώρα - άλλωστε έχουμε δει πολύ χειρότερες καταστροφές να κρίνονται σε απίθανες λεπτομέρειες. Η έρευνα της πυροσβεστικής είναι ακόμα σε εξέλιξη και ελπίζουμε να υπάρξει διαλεύκανση της υπόθεσης.

Ας αναλύσουμε όμως τα μετεωρολογικά δεδομένα καθώς και το υπόβαθρο της περιοχής.
Από την Τετάρτη το πρωί είχαμε σταδιακή ενίσχυση των Δ/ΔΒΔ ανέμων στην περιοχή. Την Πέμπτη όποιος ασχολείται με τέτοια δεδομένα γνωριζε πως η σταδιακή ανάπτυξη χαμηλών πιέσεων στο ΒΑ Αιγαίο θα προκαλούσε περαιτέρω ενίσχυση των ΒΔ ανέμων οι οποίοι στον ανατολικό Κορινθιακό λόγω καναλισμού, ενισχύονται σε τέτοια συστήματα έως και 3 μποφόρ πάνω από τις προβλέψεις. Είχαμε δηλαδή έναρξη της φωτιάς σε προχωρημένες βραδυνές ώρες με ανεμολογικό πεδίο Δ (δυτικής συνιστώσας) της τάξης των 6-7 μποφόρ. Οι παραπάνω συνθήκες και το μονοπάτι της επέκτασης πάνω από ορεινούς όγκους με κλίσεις >50% χωρίς οδικό δίκτυο ήταν σίγουρο πως θα έφερναν την πυρκαγιά μέσα στον κύριο ορεινό όγκο των Γερανείων με κατεύθυνση προς το Αλεποχώρι μέσα στις επόμενες ώρες (Εικόνες 1 και 2), όπως και έγινε.

Τα Γεράνεια Όρη - μια περιοχή Natura - είχαν προσεγγίσει (όπως το μεγαλύτερο άλλωστε τμήμα της χώρας) αιτήσεις για εγκατάσταση αιολικών πάρκων. Οι αιτήσεις αυτές απερρίφθησαν απο την ΡΑΕ (εικόνα 3) στην πλειονότητα τους.
Την Πέμπτη 21 Μαίου 2021 η φωτιά είχε ήδη φτάσει στον κύριο ορεινό όγκο των Γερανείων καίγοντας όλες τις δασικές εκτάσεις των απορριφθέντων αιολικών πάρκων (εικόνα 4).

Εδώ θα κάνω παύση και θα περιμένω. Αν μέσα στα επόμενα 2 χρόνια δεν έχουν ξεκινήσει διανοίξεις δρόμων στις καμένες πλαγιές των Γερανείων (κατά τα πρότυπα του καμένου Ελικώνα, Κιθαιρώνα και δυτικής Πάρνηθας μετά τις καταστρεπτικές πυρκαγιές της δεκαετίας του 2000) τότε θα πιστέψω πως ένας ηλικιωμένος και οι απίθανες συμπτώσεις έφεραν την περιβαλλοντική αυτή καταστροφή.
Αν όμως μέσα στα επόμενα 2 χρόνια δούμε μηχανήματα διάνοιξης στις πλαγίες των καμένων Γερανείων τότε η καταστροφή αυτή θα έχει ονοματεπώνυμο γνωστά επιχειρηματικά συμφέροντα.

Υ.Γ.1 Ο δρόμος από Αλεποχώρι προς Σχίνο θα καταστεί απροσπέλαστος τα επόμενα χρόνια από τις διαρκείς κατολισθήσεις (ήταν ήδη ένας δύσκολος δρόμος) ενώ η ποιότητα της θάλασσας θα επιβαρυνθεί σημαντικά μετά τις πρώτες βροχές.
Υ.Γ.2 Στα Γερανεια Όρη αυτήν την στιγμή έχει απομείνει μια νησίδα ελατοδάσους γύρω από τον πύργο του ΟΤΕ - ήταν το μόνο παρήγορο στην καταστροφή διότι το ελατοδάσος δεν αναγεννάται.
Υ.Γ.3 Με την ευχή καμία περιοχή της χώρας να μην γνωρίσει ποτέ τέτοια καταστροφή. Εμένα προσωπικά μου έκανε στάχτη αναμνήσεις μιας ζωής.

Δημήτρης Καμπόλης
Φυσικός, κατεύθυνσης περιβάλλοντος και μετεωρολογίας - MSC
AMS member
YouWeather.com