«Αναγκαστική» εξόρυξη σε προστατευόμενες περιοχές!!!
Με ύπουλο και παράνομο τρόπο, η μεταλλευτική βιομηχανία επιχειρεί να κατοχυρώσει ζώνες «αποκλειστικής μεταλλευτικής δραστηριότητας»,
εντάσσοντας σχετική διάταξη στο αναθεωρημένο Περιφερειακό Χωροταξικό Πλαίσιο της Στερεάς Ελλάδας (ΦΕΚ 299 ΑΑΠ/14.12.2018) που φέρει τις υπογραφές των κυρίων Σταθάκη και Φάμελλου. Με άλλες διατάξεις της ίδιας απόφασης, επιδιώκεται να ικανοποιηθεί άλλη μία επιθυμία των μεταλλειοκτητών: η απρόσκοπτη εκμετάλλευση κοιτασμάτων oρυκτών μέσα στις προστατευόμενες περιοχές της χώρας.
«Άρθρο 13:Χωρική οργάνωση του ορεινού, παράκτιου, και νησιωτικού χώρου […]
Νότια Πίνδος – Σύμπλεγμα Οίτης – Γκιώνας – Βαρδουσίων: Η Ενότητα σχεδιάζεται ως κατ’ εξοχήν περιοχή εξορυκτικής δραστηριότητας, σε συγκεκριμένους οργανωμένους θύλακες και ως περιοχή στην οποία προωθούνται δραστηριότητες ορεινής οικονομίας»
Το τι εννοεί ο συντάκτης με τους «συγκεκριμένους οργανωμένους θύλακες» δεν είναι σαφές αφού είναι γνωστό ότι η εξορυκτική δραστηριότητα απεχθάνεται τους χωρικούς περιορισμούς. Με απίστευτη ευκολία το Πλαίσιο Χωροταξικού Σχεδιασμού («και Αειφόρου Ανάπτυξης» λέγανε παλιά) χαρακτηρίζει τρία βουνά ως περιοχές εξορυκτικής δραστηριότητας – αποκλειστικής, κατά τα ανωτέρω. Τα δύο από τα τρία , Γκιώνα και Βαρδούσια, είναι ενταγμένα στο δίκτυο Natura 2000, ενώ το τρίτο βουνό, η Οίτη, είναι Εθνικός Δρυμός. Έχει και γι’αυτό λύση το Χωροταξικό Πλάσιο του κ. Σταθάκη: χαρακτηρίζει «αναγκαστική» την ανάπτυξη μεταλλευτικών δραστηριοτήτων εντός προστατευόμενων περιοχών όταν υπάρχουν εκεί κοιτάσματα ορυκτών!
Η άλωση του Natura 2000
Εδώ και χρόνια σε όλη την Ευρώπη, οι μεταλλευτικές επιχειρήσεις ζητούν να ανοίξουν οι ευαίσθητες προστατευόμενες περιοχές στην έρευνα και εκμετάλλευση ορυκτών πόρων. Σύμφωνα με το «ΕΓΓΡΑΦΟ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΕΩΝ «Εξόρυξη ορυκτών πλην των ενεργειακών και το δίκτυο Natura 2000″ που εξέδωσε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή (Ιούλιος 2010):
«Τα έργα ΜΕΕΒ (μη-ενεργειακής εξορυκτικής βιομηχανίας) εντός των περιοχών του Natura 2000 και γύρω από αυτές δεν αποκλείονται αυτομάτως. Αντ’ αυτού, εάν ενδέχεται να έχουν σημαντικές επιπτώσεις σε μια τέτοια περιοχή, πρέπει να υποβάλλονται στη δέουσα εκτίμηση. Ανάλογα με το αποτέλεσμα, θα λαμβάνεται απόφαση για την έγκριση ή όχι του σχεδίου ή έργου και, εάν ναι, υπό ποιες προϋποθέσεις. Ο στόχος είναι να αποφευχθούν οι αρνητικές συνέπειες για την ακεραιότητα της περιοχής Natura 2000.»
Αλλά και κατά την απόφαση 4013/2013 ΣτΕ:
«Οι διατάξεις της οδηγίας για τους οικοτόπους δεν απαγορεύουν, κατ’ αρχήν, την άσκηση εξορυκτικών δραστηριοτήτων εντός ή πλησίον των προστατευόμενων τόπων, εφόσον διασφαλίζεται, κατόπιν δέουσας εκτιμήσεως και πέραν κάθε εύλογης αμφιβολίας, ότι η εν λόγω δραστηριότητα έχει σχεδιασθεί, ώστε να μη παραβλάπτεται η ακεραιότητα του τόπου».
Η «αναγκαστική» εξόρυξη είναι Ελληνική πατέντα, Ελληνική επινόηση, μια σκόπιμη παρερμηνεία του «δεν αποκλείονται αυτομάτως» ως «μπάτε σκύλοι αλέστε». Φυσικά είναι πλήρως αντίθετη με το γράμμα και το πνεύμα της Ευρωπαϊκής νομοθεσίας για την προστασία της βιοποικιλότητας και των φυσικών οικοτόπων. Τα όποια σχέδια εξόρυξης οφείλουν να είναι εναρμονισμένα με τα Σχέδια Διαχείρισης του κάθε προστατευόμενου τόπου και σύμφωνα με τους στόχους διατήρησης και τους όρους που αυτά θέτουν. Αλλά στην Ελλάδα δεν υπάρχουν ακόμα Σχέδια Διαχείρισης. Δεν υπάρχουν συγκεκριμένοι στόχοι. Δεν γνωρίζουμε τι προστατεύεται, γιατί και πώς. Και πάμε στην «αλά Ελληνικά» εκδοχή των προστατευομενων περιοχών: θεωρούμε δεδομένη την εξόρυξη (κατ’ αποκλειστικότητα κιόλας) και καταστρώνουμε τα Σχέδια Διαχείρισης έτσι ώστε να «βολέψουν» όχι μόνο τις σημερινές εξορύξεις αλλά και τις μελλοντικές:
«Προώθηση κατά προτεραιότητα σχεδίων διαχείρισης και προγραμμάτων δράσης για τις προστατευόμενες περιοχές NATURA εντός των οποίων αναπτύσσονται δραστηριότητες εξόρυξης και ιδίως στις περιοχές εξόρυξης βωξίτη που καλύπτουν το σύμπλεγμα των ορεινών όγκων Οίτης – Γκιώνας – Βαρδουσίων και κεντρικής Εύβοιας».
Χάρτης από το ιστολόγιο «ΚΑΡΤΕΡΙΑ»
«Ο νομός Φωκίδας ως περίπτωση συγκερασμού χωρικών διεκδικήσεων υπερεθνικής εμβέλειας: Η εξόρυξη βωξίτη σε συνθήκες υπερ-ρύθμισης» ήταν ο τίτλος εισήγησης σε ημερίδα με θέμα «Ορυκτές Πρώτες Ύλες και Χωροταξικός Σχεδιασμός» που έγινε στο ΥΠΕΝ στις 9/11/2018. Υπερ-ρύθμιση: έκφραση που χρησιμοποιείται όταν ο νόμος δε βολεύει τις επιχειρήσεις. Η μεταλλευτική βιομηχανία νιώθει ζορισμένη από το πλήθος των ειδικών καθεστώτων προστασίας που υπάρχουν στο νομό Φωκίδας για την προστασία φυσικών και πολιτιστικών θησαυρών (χάρτης κάτω). Το αίτημα της βιομηχανίας για απορρύθμιση ικανοποιείται τελικά από νέο χωροταξικό με την αυθαίρετη απόδοση της «αποκλειστικής μεταλλευτικής χρήσης» στο σύνολο των εκτάσεων που καλύπτουν οι μεταλλευτικές παραχωρήσεις.
Χάρτης: Νομός Φωκίδας και ζώνες προστασίας
Το μόνο καθεστώς προστασίας που παραμένει ακόμα απόρθητο από τις μεταλλευτικές εταιρείες είναι η απόλυτη απαγόρευση εξορύξεων γύρω από τον ταμιευτήρα του Μόρνου προκειμένου να προστατευθεί το νερό της Αθήνας. Γιατί εκεί, δεν παίζουμε.
Το Περιφερειακό Συμβούλιο Στερεάς Ελλάδας στην από 26/10/2015 γνωμοδότησή του (αρ. απόφασης 196/2015) είχε τονίσει τα εξής:
«Σημειώνονται σημαντικές συγκρούσεις χρήσεων γης μεταξύ των μεταλλευτικών ζωνών και των ζωνών τουριστικής αξιοποίησης (π.χ. νοτιοδυτική Φθιώτιδα και δυτική Φωκίδα)[…]. Στο Δήμο Δελφών να μην είναι η μεταλλευτική δραστηριότητα κυρίαρχη έναντι οποιασδήποτε άλλης. Οφείλει να είναι ισότιμη με τις άλλες […]. Να απαγορευθεί η επιφανειακή εξόρυξη βωξίτη στο σύμπλεγμα των ορεινών όγκων Βαρδουσίων – Γκιώνας – Οίτης».
Τις υπαρκτές συγκρούσεις χρήσεων γης το ΥΠΕΝ τις «έλυσε» αποκλείοντας όλες τις άλλες χρήσεις ώστε να μείνει μόνο η μεταλλευτική. Το αίτημα της κοινωνίας για απαγόρευση της επιφανειακής εξόρυξης που έχει γεμίσει τα βουνά με τρύπες δεν εισακούσθηκε. Για τις περιοχές που χαρακτηρίζονται μεταλλευτικές δεν δίνεται καμμία άλλη αναπτυξιακή δυνατότητα και προοπτική. Πάνε περίπατο τα παραμύθια περί «αρμονικής συνύπαρξης» της μεταλλευτικής δραστηριότητας με άλλες δραστηριότητες στον ίδιο τόπο όπως γεωργία, κτηνοτροφία, μεταποίηση, τουρισμό. Εξόρυξη και μόνο εξόρυξη και σε όποιον αρέσει. Κομμένο και ραμμένο κατά τις απαιτήσεις της μεταλλευτικής βιομηχανίας και στα μέτρα της, το νέο Χωροταξικό Πλαίσιο της Στερεάς Ελλάδας θα αποτελέσει τη βάση όχι για την Αειφόρο της Ανάπτυξη αλλά για Αειφόρο Υπανάπτυξη.