Κρουαζιερόπλοια εναντίον Γαληνοτάτης
του Λεωνίδα Βατικιώτη / Εφημερίδα Νέα Σελίδα
Πιο εύστοχος και επίκαιρος δεν θα μπορούσε να ήταν ο Βρετανός καλλιτέχνης Μπάνκσυ! Η φετινή του εντελώς απρόβλεπτη παρέμβαση στην Μπιενάλε της Βενετίας με θέμα την εισβολή των κρουαζιερόπλοιων στη Γαληνοτάτη Δημοκρατία έφερε στην επιφάνεια ένα πρόβλημα που ξεπερνάει την αισθητική όχληση!
Απειλεί και την ίδια τη Βενετία, όπως φάνηκε με το ατύχημα που συνέβη την Κυριακή 2 Ιουνίου 2019. Το ατύχημα προκλήθηκε όταν ένα μεγάλο κρουαζιερόπλοιο 13 ορόφων και 60.000 τόνων με δυνατότητα μεταφοράς 2.500 επιβατών της ιταλικής εταιρείας Msc προσέκρουσε στο λιμάνι παρασέρνοντας ένα μικρό τουριστικό πλοίο που ήταν ήδη σταματημένο και τραυματίζοντας ελαφρά 5 επιβαίνοντες. Οπουδήποτε αλλού κι εν είχε συμβεί το ίδιο επεισόδιο (όπως διαβάσαμε ότι συνέβη το 2011 στη Βαλτική ξανά με ευθύνη του ίδιου πλοίου) θα περνούσε απαρατήρητο. Το πολύ – πολύ να το ανέφερε ο τοπικός Τύπος. Στη Βενετία όμως έγινε θέμα, και για το διεθνή ακόμη Τύπο, επειδή επιβεβαίωσε την κριτική και τις ανησυχίες που διατυπώνονται εδώ και χρόνια.
https://twitter.com/i/status/1135129892855721985
Μάλιστα, το κρουαζιερόπλοιο που προκάλεσε το πρόσφατο ατύχημα δεν ήταν κι από τα μεγαλύτερα. Ανήκει σε εκείνη την κατηγορία, κάτω των 96.000 τόνων, στην οποία επιτρέπεται η διέλευση του καναλιού! Έτσι όμως φαίνεται πόσο αναποτελεσματικά κι επιδερμικά είναι τα μέτρα που έχουν εφαρμόσει για να θέσουν ένα όριο στην επέλαση των κρουαζιερόπλοιων, κατ’ απαίτηση των κατοίκων της Βενετίας. Οι ντόπιοι διαδηλώνουν τακτικότατα στις πλατείες και τους δρόμους της πόλης ενάντια στα κρουαζιερόπλοια και την επέλαση των τουριστών. Πανό και αυτοκόλλητα με το σήμα του απαγορευτικού επάνω σε κρουαζιερόπλοια, βαλίτσες με ρόδες, σελφοκόνταρα κ.α. υπάρχουν σχεδόν σε κάθε γωνία και καφέ, σχεδόν παντού.
Από την άλλη, η υποδοχή των χιλιάδων τουριστών στοιχίζει. Είναι τα κόστη εκσυγχρονισμού και επέκτασης στα λιμάνια ώστε να μπορούν να δέσουν αυτά τα γιγαντιαία πλοία. Κι εξ ίσου σοβαρά είναι τα κόστη που προκαλούν ακόμη και με την ολιγόωρη επίσκεψή τους σε ένα τουριστικό προορισμό, δεδομένων των ανθρώπινων αναγκών που πρέπει να ικανοποιηθούν. Όλα αυτά είναι κόστη που ματαφέρονται είτε στον κρατικό προϋπολογισμό, κι εν τέλει τους φορολογούμενους, είτε στην τοπική κοινωνία που πρέπει να μάθει να ζει με την επέλαση των τουριστών και το θόρυβό τους.
Στην άλλη άκρη του φάσματος αυτών των «εξωτερικοτήτων» υπάρχουν ωστόσο κέρδη. Η ιταλική ιδιοκτησία του κρουαζιερόπλοιου που τράκαρε στο βενετσιάνικο ντοκ, έστω κι αν η εταιρεία έχει την έδρα της στην Ελβετία, μας βοηθάει να καταλάβουμε γιατί οι ιταλικές κυβερνήσεις, είτε είναι κεντροαριστερές είτε ακροδεξιές, δείχνουν τέτοια αδιαφορία και ανοχή απέναντι στην καταστροφή που προκαλούν τα κρουαζιερόπλοια.
Η ανάγκη επανεξέτασης των όρων του τουρισμού και των μετακινήσεων, υπό την αυστηρή προϋπόθεση να μην στραφεί σε βάρος των πιο φτωχών επισκεπτών κάτω από την ταμπέλα της προσέλκυσης «ποιοτικού τουρισμού», επιβεβαιώθηκε τις προηγούμενες μέρες κι από το Έβερεστ. Αλλεπάλληλα ρεπορτάζ για την κοσμοσυρροή που παρατηρείται και τις ουρές χιλιομέτρων που σχηματίζονται στην υψηλότερη βουνοκορφή του κόσμου από ορειβάτες μας οδηγούν στο ίδιο συμπέρασμα: σε μια εποχή απίστευτης ευκολίας στις μετακινήσεις και μείωσης του κόστους τους, σε μια εποχή που τα μακρινά ταξίδια από προνόμιο πλούσιων και ανθρώπων της περιπέτειας μέχρι και την προπολεμική περίοδο πλέον στοιχίζουν πιο φθηνά από μια επίσκεψη σε μια κοντινή πόλη με το αυτοκίνητο, λόγω βενζίνης, διοδίων, κ.α., η ασυδοσία των κρουαζιερόπλοιων, για αρχή, δεν μπορεί να είναι αυτονόητη.
Αν θέλουμε φυσικά να διατηρηθούν ως έχουν ευαίσθητα οικοσυστήματα και ανθρώπινες κατασκευές όπως τα σπίτια στη Βενετία που απειλούνται σοβαρά από τα κύματα που σηκώνουν τα γιγαντιαία κρουαζιερόπλοια για να φτάσουν όσο το δυνατό πιο κοντά στην πλατεία του Αγίου Μάρκου.