Το Ολοκαύτωμα (γιατί περί αυτού πρόκειται) της Αυστραλίας σοκάρει με το μέγεθος και τις συνέπειές του, καθώς οι καπνοί από τις θηριώδεις πυρκαγιές που κατακαίνε την ήπειρο έφτασαν ήδη μέχρι τη Χιλή και την Αργεντινή. Αυτό δείχνει πόσο αλληλένδετος είναι σήμερα ο κόσμος μας και πόσο ουτοπικό είναι να πιστεύουμε πως ό,τι συμβαίνει «εκεί κάτω» είναι πολύ μακριά για να μας αγγίξει.

Χαρακτηριστικό του κόσμου μας δεν είναι μόνο η συνθετότητα, αλλά και η αλληλεξάρτηση σε βαθμό που μόλις τώρα –και με αφορμή την κλιματική αλλαγή– αρχίζουμε να αντιλαμβανόμαστε. Και φυσικά αυτή η κλιματική αλλαγή δεν είναι «ανθρωπογενής» γενικώς και αορίστως, αλλά έχει ονοματεπώνυμο.

Σειρά ερευνών που παρουσίασε ο βρετανικός «Γκάρντιαν» δείχνει πως οι 20 μεγαλύτερες εταιρείες ορυκτών καυσίμων ευθύνονται σε τεράστιο βαθμό για την υπερθέρμανση του πλανήτη και την υποθήκευση του μέλλοντος του ανθρώπινου είδους homo sapiens.

Αυτές οι είκοσι κορυφαίες στη λίστα εταιρείες –πολυεθνικές και κρατικές– έχουν συμβάλει κατά 35% στις εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα και μεθανίου παγκοσμίως, με τον όγκο τους να φτάνει τους 480 δισεκατομμύρια τόνους διοξειδίου του άνθρακα από το 1965. Το έτος αυτό επελέγη διότι από τότε –όπως δείχνουν οι έρευνες– ήταν γνωστή στους ηγέτες της βιομηχανίας και στους πολιτικούς η επίδραση των ορυκτών καυσίμων στο περιβάλλον.

Το 90% αυτών των εκπομπών που αποδίδονται στις συγκεκριμένες εταιρείες προέρχεται από τη χρήση των προϊόντων που παράγουν, όπως το πετρέλαιο, τα καύσιμα των αεροσκαφών, το φυσικό αέριο και ο θερμικός άνθρακας.

Σύμφωνα με έρευνα που δημοσιεύτηκε το 2017 από τον Πίτερ Φρούμχοφ της Ενωσης των Υπεύθυνων Επιστημόνων στις ΗΠΑ, οι εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα και μεθανίου από τους 90 μεγαλύτερους βιομηχανικούς παραγωγούς άνθρακα ευθύνονται σχεδόν για τη μισή αύξηση της παγκόσμιας θερμοκρασίας και σχεδόν για το ένα τρίτο της ανόδου της θάλασσας μεταξύ 1880 (αρχή της βιομηχανικής επανάστασης) και του 2010.

Σύμφωνα με τον Ρίτσαρντ Χίιντ του Ινστιτούτου για την Κλιματική Λογοδοσία στις ΗΠΑ, «αυτές οι εταιρείες και τα προϊόντα τους ευθύνονται ουσιαστικά για την κατάσταση συναγερμού όσον αφορά το κλίμα, καθώς συλλογικά καθυστερούν τις εθνικές και διεθνείς δράσεις επί δεκαετίες και δεν μπορούν πλέον να κρύβονται πίσω από το προπέτασμα καπνού ότι η ευθύνη βαρύνει τους καταναλωτές».

Τα στοιχεία δείχνουν ότι οι πέντε μεγαλύτερες εισηγμένες εταιρείες πετρελαίου και φυσικού αερίου ξοδεύουν η κάθε μία ετησίως διακόσια εκατομμύρια δολάρια, προκειμένου με άσκηση πιέσεων (lobbying) να καθυστερήσουν, να ελέγξουν ή να μπλοκάρουν πολιτικές για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής. Πληρώνουν δισεκατομμύρια για να παρουσιαστούν ως «κλιματικά υπεύθυνες».

Οσο για τα ονοματεπώνυμα; Είναι ίσως αυτά που φαντάζεστε: Saudi Aramco, Chevron, ExxonMobil, B.P., Shell, Peabody Energy, Total SA, National Iranian Oil Co, Gazprom, PetroChina, Coal India, ConocoPhillips, Abu Dhabi National Oil Co, Kuwait Petroleum Corp, Iraq National Oil Co, Sonatrach, BHP Billiton, Petrobras, Petróleos de Venezuela, Pemex.

Οπως λέει ο Μάικλ Μαν, ένας από τους κορυφαίους παγκοσμίως επιστήμονες του κλίματος, «η μεγάλη τραγωδία της κλιματικής κρίσης είναι ότι επτάμισι δισεκατομμύρια άνθρωποι πρέπει να πληρώσουν το τίμημα –με τη μορφή ενός υποβαθμισμένου πλανήτη– ώστε μερικές δεκάδες ρυπογόνα συμφέροντα να συνεχίσουν να καταγράφουν ρεκόρ κερδών». Και συμπληρώνει: «Είναι μια τεράστια αποτυχία του πολιτικού μας συστήματος το γεγονός ότι επιτρέψαμε να συμβεί αυτό».