NEA

Η ζωή στα πράσινα νησιά της νότιας Ευρώπης το 2049

Όντας αντιμέτωποι με την αντίστροφη μέτρηση της κλιματικής αλλαγής και την οικολογική καταστροφή, η ανάγκη για μετάβαση σε καθαρή, ανανεώσιμη ενέργεια, είναι επείγουσα. Η ειδική στην Ενεργειακή Δημοκρατία Μαρούλα Τσαγκάρη, οραματίζεται τα μελλοντικά σενάρια για δύο κοινότητες ανανεώσιμης ενέργειας, που ιδρύθηκαν πρόσφατα σε πρωτοπόρα νησιά της Νότιας Ευρώπης, εξερευνώντας τις δυνητικές παγίδες στο δρόμο για την αειφορία και πώς οι επιλογές των πολιτών μπορούν να σφυρηλατήσουν μια ευημερούσα, αυτόνομη κοινότητα το 2049.
Όντας αντιμέτωποι με την αντίστροφη μέτρηση της κλιματικής αλλαγής και την οικολογική καταστροφή, η ανάγκη για μετάβαση σε καθαρή, ανανεώσιμη ενέργεια, είναι επείγουσα. Η ειδική στην Ενεργειακή Δημοκρατία Μαρούλα Τσαγκάρη, οραματίζεται τα μελλοντικά σενάρια για δύο κοινότητες ανανεώσιμης ενέργειας, που ιδρύθηκαν πρόσφατα σε πρωτοπόρα νησιά της Νότιας Ευρώπης, εξερευνώντας τις δυνητικές παγίδες στο δρόμο για την αειφορία και πώς οι επιλογές των πολιτών μπορούν να σφυρηλατήσουν μια ευημερούσα, αυτόνομη κοινότητα το 2049.

Τα νησιά είναι ιδανικές περιπτώσεις για την ανάπτυξη της ανανεώσιμης ενέργειας. Οι μεγάλες αποστάσεις, η συνήθης έλλειψη πηγών ορυκτών καυσίμων, η ευπάθεια στις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής και οι κίνδυνοι περιβαλλοντικών καταστροφών είναι μερικά από τα χαρακτηριστικά που κάνουν επιτακτική την ανάγκη μετάβασης σε χαμηλού άνθρακα, βιώσιμες επικράτειες. Σαν απάντηση σε αυτήν την πρόκληση, δύο μικρά νησιά της Ευρώπης, που απέχουν μεταξύ τους 5000 χιλιόμετρα, δεσμεύτηκαν το 2015, ότι θα προωθήσουν τις ΑΠΕ ώστε να διασφαλίσουν ενεργειακή ασφάλεια και ανεξαρτησία.

Στην Τήλο, ένα νησί στο νοτιοανατολικό Αιγαίο, στην Ελλάδα, οι 500 κάτοικοι αποφάσισαν να κάνουν το νησί τους το πρώτο αυτόνομο ενεργειακά νησί στη Μεσόγειο. Πριν από την απόφαση, το νησί είχε πλήρη εξάρτηση σε αναξιόπιστες, δαπανηρές και ρυπαίνουσες γεννήτριες ντήζελ. Προκειμένου να πετύχει την μετάβαση στην αυτονομία και την αειφορία, η δημοτική αρχή του νησιού, με την τεχνική υποστήριξη Ελληνικού Πανεπιστημίου και την χρηματοδότηση της Ε.Ε., σχεδίασε ένα υβριδικό σύστημα για την παραγωγή και αποθήκευση της ηλεκτρικής ενέργειας. Το σύστημα αποτελείται από μία τουρμπίνα 800 kilowatt, ένα μικρό φωτοβολταϊκό πάρκο 160 kilowatt κι ένα σύστημα αποθήκευσης σε μπαταρίες 2,4 megawatt-hours.

Την ίδια περίπου εποχή, στο δυτικότερο άκρο της Ευρώπης, το μικρό νησί της Graciosa ξεκινούσε μια παρόμοια πορεία. Αυτή η κοινότητα των Ισπανικών Κανάριων Νήσων, αποφάσισε να παίρνει το 100% της ενέργειας από ΑΠΕ και το 2017, εγκαινίασε ένα Αιολικό Πάρκο 4,5 megawatt, 1 megawatt φωτοβολταϊκών κι ένα σύστημα αποθήκευσης με μπαταρίες 3.2 megawatt-hours. Ωστόσο παρά τις κοινές τους αφετηρίες, οι αειφορικές πορείες των δύο κοινοτήτων σύντομα θα παρέκκλιναν, οδηγώντας τα δύο νησιά σε πολύ διαφορετικές πραγματικότητες το 2049

Life on the Green Islands of Southern Europe in 2049
Μετάφραση: Μαρία Παναγιωτοπούλου
*Η Μαρούλα Τσαγκάρη είναι υποψήφια διδάκτορας οικολογικών οικονομικών στο Αυτόνομο Πανεπιστήμιο της Βαρκελώνης. Η έρευνά της εστιάζεται στα αποκεντρωμένα ενεργειακά συστήματα, στην ενεργειακή δημοκρατία και την αποανάπτυξη στην Νότια Ευρώπη. 
Η Τήλος το 2049

Ενώ το ενεργειακό πρόγραμμα της Τήλου πραγματοποιήθηκε το 2019, 30 χρόνια αργότερα, ο φιλόδοξος στόχος για 100% αυτονομία, είναι ακόμη μακρυά. Ο πληθυσμός του νησιού έχει σχεδόν διπλασιαστεί από τότε και μαζί και η ζήτηση για ενέργεια. Τα περίπου 100 νοικοκυριά που στεγάζουν τους νέους κατοίκους, αν και είναι χτισμένα με την τελευταία λέξη της τεχνολογίας, απαιτούν τελικά περισσότερη ενέργεια από ότι είχε αρχικά εκτιμηθεί. Στο οικονομικό μέτωπο, το λιμάνι της Τήλου έχει μετατραπεί σε σημαντικό κόμβο και η κίνηση τουριστών και προϊόντων που καταφθάνουν κάθε μέρα, έχει κατά πολύ ξεπεράσει τα επίπεδα του 2015.

Το 2016 ο Δημοτική αρχή της Τήλου αποφάσισε να προβάλλει το νησί ως προορισμό για οικοτουρισμό. Υποφέροντας ακόμη από τη δριμύα οικονομική κρίση της Ελλάδας, η κίνηση αυτή έδειχνε ότι θα φέρει πολύτιμα έσοδα για τον τοπικό πληθυσμό, ενώ επίσης θα προσέλκυε επενδύσεις. Ωστόσο κάτω από την πίεση των ξένων επενδυτών, η Δημοτική Αρχή σύντομα εγκατέλειψε πρακτικά την ιδέα του οικοτουρισμού, ακόμη κι αν στα λόγια μόνο τον προωθούσε. Ο τουρισμός υψηλών απαιτήσεων για ξένους τουρίστες έγινε το προτιμώμενο μοντέλο.

Οι ντόπιοι ενθαρρύνθηκαν να δουλέψουν με τους μεγάλους επενδυτές, κατευθύνοντας το νησί μέσα από εργαστήρια και σεμινάρια ταξιδιωτικά και τουριστικά. Καθώς οι τοπικές επιχειρήσεις στρέφονταν προς τον τουρισμό και καθώς ο αριθμός των επισκεπτών άρχισε να αυξάνεται, το ίδιο έγινε και με την ζήτηση ενέργειας. Για να γίνουν ακόμη χειρότερα τα πράγματα, το 2015, ο συνεταιρισμός του νησιού αύξησε την παραγωγή του από τοπικά προϊόντα για να καλύψει το εμπόριο με τους τουρίστες και να την αυξανόμενη ζήτηση εξαγωγών. Η Τοπική Αυτοδιοίκηση καλοδέχτηκε την απόφαση και αντιμετώπισε την επένδυση σαν ένα σημαντικό βήμα για την ανάπτυξη του νησιού. Ωστόσο η αυξημένη παραγωγή απαιτούσε περισσότερα τοπικά προϊόντα, τα οποία με τη σειρά τους απαιτούσαν περισσότερη ενέργεια, γη και νερό.

Αν και ξεκίνησε με μεγάλες προσδοκίες, πώς τελικά έφτασε σε αυτό το σημείο.

Αυτό που ξεκίνησε σαν έργο κοινοτικής ιδιοκτησίας τώρα διαχειρίζεται από μία μεγάλη ξένη εταιρεία που είχε αγοράσει τις μετοχές τότε το 2040.

Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι τώρα, το 2049, η οικονομία του νησιού ανθεί. Η ανεργία είναι στο μηδέν και η Τήλος είναι ένας προορισμός της μόδας για ευκατάστατους, περιβαλλοντικά ευαισθητοποιημένους τουρίστες. Ο πληθυσμός είναι πιο ευκατάστατος από ποτέ και η Δ.Α. έχει καλή υποστήριξη. Όμως παρά τις καλές εποχές, τα προβλήματα σύντομα θα ξεσπάσουν για το μικρό νησί.

Από τη μία πλευρά η ανεπάρκεια των τοπικών ενεργειακών πηγών ν' ανταποκριθούν στην ζήτηση για ενέργεια, απαιτεί την εγκατάσταση περισσότερων συστημάτων ηλιακής ενέργειας και νέες ανεμογεννήτριες. Περισσότερη γη θα δεσμευτεί και η ηχητική ρύπανση θ' αυξηθεί. Επιπλέον, η παραγωγική χωρητικότητα ενός ήδη υποβαθμισμένου συστήματος, θα υπονομευτεί περισσότερο. Οι υπάρχουσες ΑΠΕ έχουν ένα χρόνο ζωής 30 – 40 χρόνια. Σύντομα θα χρειαστούν αντικατάσταση και τα έξοδα συντήρησης είναι ήδη μεγάλα. Αυτό που ξεκίνησε σαν έργο κοινοτικής ιδιοκτησίας τώρα διαχειρίζεται από μία μεγάλη ξένη εταιρεία που είχε αγοράσει τις μετοχές τότε το 2040. Τότε η Δ.Α. αγωνιζόταν να βρει χρηματοδότηση για επέκταση, ενώ αργότερα η νέα γενιά κατοίκων ήταν όλο και λιγότερο αφοσιωμένη στο σχέδιο. Σε αυτό το σημείο η ιδιωτικοποίηση φαινόταν σαν την καλύτερη λύση.

Το σχέδιο της Τήλου θεωρούνταν κάποτε ένα από τα πιο υποσχόμενα σχέδια στην Ευρώπη. Όμως αυτές οι προσδοκίες δεν εκπληρώθηκαν ποτέ. Ο στόχος επίτευξης 100% ενεργειακής αυτονομίας αποδείχτηκε απατηλός και οι ΑΠΕ τώρα καλύπτουν μόνο ένα μικρό ποσοστό της όλο και αυξανόμενης ζήτησης. Πολλοί βλέπουν τώρα ότι ο στόχος της 100% αυτονομίας είναι άπιαστος, ακόμη και σ' ένα μικρό νησί όπως η Τήλος.

Graciosa 2049

Στην Graciosa, η ζήτηση για ηλεκτρισμό δεν έχει αυξηθεί από το 2015, παρά την ελαφρά αύξηση του πληθυσμού. Πώς έγινε αυτό; Οι κάτοικοι του νησιού κατάφεραν να την κρατήσουν σταθερή, μειώνοντας την κατανάλωσή τους και αλλάζοντας τον τρόπο ζωής τους.

Μερικά χρόνια μετά την έναρξη του σχεδίου αυτονομίας της Graciosa το 2015, η τοπική ένωση πολιτών αποφάσισε να επεκτείνει τη δραστηριότητά της πέρα από τις ΑΠΕ. Αρκετές ομάδες ιδρύθηκαν με συγκεκριμένη θεματολογία όπως τουρισμός, μεταφορές, γεωργία, πολιτισμός, επιχειρήσεις ή εκπαίδευση. Δουλεύοντας μαζί με το Δήμο της Graciosa, οι ομάδες ξεκίνησαν να οργανώνουν ένα 10ετές πλάνο, μια διαδικασία που είχε στόχο να δημιουργήσει τη σπίθα για μια ολόκληρη σειρά αλλαγών στον τρόπο ζωής.

Τα ιδιωτικά αυτοκίνητα απαγορεύτηκαν στο νησί και μόνο λεωφορεία και ποδήλατα επιτρέπονταν. Οι νέες οικογένειες ξεκίνησαν να ζουν σε μοντέρνα οικολογικά σπίτια συνεταιριστικού χαρακτήρα με κοινά δωμάτια και κοινόχρηστους χώρους. Η πλειοψηφία των παλιών σπιτιών στο νησί, ανακαινίστηκαν ώστε να είναι πιο αποδοτικά ενεργειακά και να μπορούν να φιλοξενήσουν περισσότερες οικογένειες ανάλογα με τις εκάστοτε ανάγκες. Μικροί κοινόχρηστοι κήποι δημιουργήθηκαν στο νησί, και τα προϊόντα τους καταναλώνονταν τοπικά. Διάφορα σεμινάρια κι εκστρατείες έχουν οργανωθεί σε τακτά διαστήματα τα τελευταία χρόνια, για να εκπαιδεύσουν τον κόσμο σχετικά με την ηλεκτρική ενέργεια, τη θέρμανση και την ψύξη, αλλά και την κατανάλωση νερού στο σπίτι.

Η ζωή στην Graciosa επηρεάστηκε βαθιά από τη βιομηχανία. Η Graciosa προβάλλεται ως ένας παρθένος προορισμός όπου οι επισκέπτες θα έχουν την εμπειρία μια απλής ζωής, θα αγοράζουν παραδοσιακά προϊόντα και θα ζουν πνευματικά. Αυτή η θέση ήταν μια συνειδητή επιλογή. Σε κάποια καίρια στιγμή, η Δημοτική Αρχή της Graciosa συνεργάστηκε με την Τοπική Ένωση και μαζί αποφάσισαν να προωθήσουν ένα διαφορετικό είδος τουρισμού, που δεν θα βασίζεται πάνω στις μαζικές προσελεύσεις ή στην υπερκατανάλωση.

Οι αγροτικές εκτάσεις, οι συνεργατικοί χώροι και το τοπικό νόμισμα, διαχειρίζονται στο πνεύμα των κοινών.

Οι επισκέπτες του νησιού μπορούν να κάνουν ελεύθερη κατασκήνωση, να συμμετέχουν σε δραστηριότητες διαμοιρασμού εργασίας και ν' απολαμβάνουν τη φυσική ομορφιά. Δεν υπάρχουν αυτοκίνητα, γιωτ, οργανωμένες εκδρομές, πολυτελή ξενοδοχεία ή ακριβά εστιατόρια στο νησί. Οι τοπικές ταβέρνες σερβίρουν πιάτα που βασίζονται μόνο στα προϊόντα του νησιού, γεγονός που περιορίζει τις επιλογές, αν όχι και τις γεύσεις. Για τα περασμένα λίγα χρόνια, οι κάτοικοι λειτουργούσαν το τουριστικό γραφείο σε εθελοντική βάση. Μια ομάδα πήρε το ρόλο του ξεναγού, ενώ άλλοι είναι υπεύθυνοι για τη φιλοξενία και την εξυπηρέτηση των τουριστών. Οι τουρίστες τείνουν να συμφωνήσουν ότι δεν υπάρχει καλύτερος τρόπος να ευχαριστηθεί κανείς το νησί παρά με τους ντόπιους. Κανένας από τους κατοίκους δεν ήθελε να πουλήσει τη γη του σε μεγάλους επενδυτές που έβλεπαν χρυσό στο νησί. Μία οικογένεια δελεάστηκε και προσπάθησε ν' αναπτύξει ένα ξενοδοχειακό συγκρότημα, αλλά τα σχέδια αυτά πυροδότησαν μία σειρά από διαμαρτυρίες των ντόπιων. Στο τέλος η υπόθεση διευθετήθηκε στο δικαστήριο και η κατασκευή σταμάτησε σε ένα πρώιμο στάδιο γιατί η τοποθεσία βρισκόταν κοντά σε προστατευόμενη περιοχή. Μόνο λίγοι τουρίστες προτιμούν την Graciosa. Της λείπουν πολλές ανέσεις και οποιοδήποτε είδος πολυτέλειας, αλλά αυτοί που πραγματικά θέλουν να κάνουν διαφορετικές διακοπές, έρχονται.

Το νησί και το επιτυχημένο πρόγραμμα αυτονομίας του, κατά βάση έχουν περάσει απαρατήρητα. Οι ντόπιοι, ωστόσο, έχουν κερδίσει πολλά. Ζουν μία απλή ζωή μέσα στα όρια του πλανήτη. Καταναλώνουν κυρίως προϊόντα που οι ίδιοι παράγουν κι έχουν πολύ ελεύθερο χρόνο για να τον αφιερώσουν στη δημιουργικότητα, την ατομική ανάπτυξη και την αλληλεγγύη. Οι κάτοικοι της Graciosa δεν διστάζουν να προσφέρουν τη βοήθεια και την υποστήριξή τους σε αυτούς που την έχουν ανάγκη. Η συλλογική ιδιοκτησία των ΑΠΕ αναζωογόνησε την αίσθηση των κοινών και σύντομα επεκτάθηκε σε ένα ολόκληρο φάσμα καθημερινών δραστηριοτήτων των ανθρώπων.

Τώρα η αγροτική γη, οι συνεργατικοί χώροι εργασίας και το τοπικό νόμισμα διαχειρίζονται στο πνεύμα των κοινών. Το 2049, ακόμη και μετά από τόσα χρόνια, οι ντόπιοι παραμένουν ενεργοί στο έργο των ΑΠΕ. Μηχανικοί και τεχνικοί δουλεύουν εθελοντικά για τη συντήρησή του και τα υλικά πληρώνονται από ένα κοινό ταμείο.

Φυσικά, όπως και η Τήλος, το νησί δεν ξέφυγε της προσοχής των τουριστών.

Όπως θα περίμενε κανείς, η οικονομία της Graciosa δεν ανθεί με τον ίδιο τρόπο όπως της Τήλου.

Ίδιο παρελθόν, διαφορετικά μέλλοντα

Τελικά ήταν οι επιλογές των δύο κοινοτήτων που καθόρισαν αυτά τα δύο διαφορετικά μονοπάτια. Οι κάτοικοι της Τήλου είδαν την επιτυχία του δικού τους προγράμματος, σαν μια ευκαιρία για κέρδος και για ικανοποίηση διαφόρων αναγκών τους. Ωστόσο οι κάτοικοι της Graciosa επικεντρώθηκαν στη μείωση της παραγωγής και της κατανάλωσης, ώστε τελικά ν' αυξήσουν την ευημερία τους. Οι φιλοδοξίες ξεπέρασαν τη διαχείριση της προσφοράς και ζήτησης ενέργειας, και φτάσαν στην αντιμετώπιση της περιβαλλοντικής αειφορίας και της κοινωνικής δικαιοσύνης – ένα είδος προσπάθειας που οι Conrad Kunze και Sören Becker αποκαλούν “Σχέδια ΑΠΕ με συλλογικά και πολιτικά κίνητρα” [1]. Τα νησιά επέλεξαν μεταξύ εναλλακτικών που συνδέονται με δύο συστήματα: επέκταση των ενεργειακών συστημάτων για την υποστήριξη μια συνεχούς ανάπτυξης, ή μείωση της οικονομίας για να ζήσουν μέσα στα οικολογικά όρια.

Πέρα από το τοπικό επίπεδο, μπορεί κάποιος να υποθέσει ότι οι εθνικές και διεθνείς πολιτικές έπαιξαν έναν σημαντικό ρόλο στη διαμόρφωση του μέλλοντος για τις δύο αυτές κοινότητες. Πολιτικές που σχεδιάστηκαν για να ενθαρρύνουν την πολιτική και οικονομική αυτονομία μικρών κοινοτήτων μπορούν να δείξουν το δρόμο ώστε να πραγματοποιηθούν κοινωνίες, όπως αυτή που οραματίστηκε η Graciosa.

Άνευ όρων ελάχιστο εισόδημα και μείωση των ωρών εργασίας είναι συχνά κάποιες από τις προτεινόμενες πολιτικές σε αυτή τη γραμμή σκέψης, αν και είναι αυτές που στο 2019, απαιτούν μεγαλύτερες αλλαγές και δείχνουν λιγότερο πιθανό να εφαρμοστούν στα επόμενα 30 χρόνια. Απλούστερες ιδέες όπως η πρόσβαση σε χρηματοδότηση για ΑΠΕ σε αποκεντρωμένες κοινότητες, δωρεάν επιμόρφωση για τους κατοίκους των περιοχών αυτών, και η προώθηση πρωτοβουλιών μιας αλληλέγγυας οικονομίας μπορούν να βοηθήσουν κατά πολύ τις τοπικές κοινότητες να πραγματοποιήσουν τις φιλοδοξίες τους.

Αυτή ήταν και η φιλοδοξία της τοπικής ένωσης της Graciosa, που με την υποστήριξη της Δημοτικής Αρχής, σχεδίασε ένα διορατικό και πρόγραμμα, γνωρίζοντας ότι οι αποφάσεις που έπαιρναν θα καθόριζαν το μέλλον τους. Η Ένωση όχι μόνο προσπάθησε να εμπλέξει το σύνολο της κοινότητας, αλλά επίσης προσπάθησε να επεκτείνει τις δραστηριότητές της σε κοινωνικά και περιβαλλοντικά ζητήματα, οικοδομώντας έτσι γερά θεμέλια για ένα αειφορικό μέλλον.

Γιατί τα δύο σχέδια που ξεκίνησαν με τις ίδιες φιλοδοξίες, υποστήριξη και προσοχή, κατέληξαν τόσο διαφορετικά το 2049?
Τι άλλαξε σε αυτά τα 30 χρόνια?

Τα σχέδια ΑΠΕ έχουν το δυναμικό να δώσουν στις τοπικές κοινότητες την αυτονομία για ν' αποφασίζουν και να σχεδιάζουν το ίδιο τους το μέλλον.
Τα δύο παραδείγματα της Τήλου και της Graciosa είναι υποθετικά σενάρια που δείχνουν πως οι σημερινές αποφάσεις αποκεντρωμένων ενεργειακών κοινοτήτων (και κάθε κοινότητας) μπορούν να διαμορφώσουν το μέλλον τους. Σήμερα εμφανίζονται όλο και περισσότερες κοινότητες που στοχεύουν στην επάρκεια και την αυτονομία τους μέσα από τις ΑΠΕ.

Στην Τήλο και την Graciosa μπορούμε να προσθέσουμε ακόμη τις κοινότητες Samsø στη Δανία, Feldheim στη Γερμανία, Güssing στην Αυστρία, Isle of Eigg στη Σκωτία και El Hierro στην Ισπανία. Ωστόσο οι περισσότερες κυβερνήσεις της νότιας Ευρώπης στοχεύουν σε μεγάλης κλίμακας σχέδια και παραμένουν εγκλωβισμένες στο κατεστημένο συγκεντρωτικό σύστημα. Λίγη προσοχή δίνεται στο πως τα κοινοτικά σχέδια ΑΠΕ μπορούν να γίνουν όχι μόνον οικονομικά βιώσιμες εναλλακτικές λύσεις, αλλά κι εφαλτήρια μιας ευρύτερης κοινωνικής ανανέωσης.

Για το λόγο αυτόν, είναι σημαντικό για τις ενεργειακές κοινότητες να δουν πέρα από το παρόν και να βάλουν τα σχέδιά τους σε ένα πλαίσιο με ευρύτερη κοινωνική διάσταση. Σύμφωνα με τον Αμερικανό φυσικό Amory Lovins, υπάρχουν δύο δρόμοι για την ενεργειακή μετάβαση: ο δύσκολος που δίνει έμφαση στην μεγάλης κλίμακας παραγωγή που ελέγχεται από τα ολιγοπώλια κι ένα άλλο μονοπάτι που είναι περισσότερο αποκεντρωμένο, δημοκρατικό και τοπικό [2].

Η επιλογή δεν είναι και τόσο απλή: επιλέγοντας το εύκολο μονοπάτι δεν σημαίνει αυτόματα ότι θα οδηγηθούμε στην κοινωνική και περιβαλλοντική δικαιοσύνη. Απεναντίας ένα εύκολο μονοπάτι μπορεί να ενέχει σοβαρούς κινδύνους αν συνεχώς επιδιώκει να επεκτείνεται ώστε να ανταποκριθεί στην αυξανόμενη ζήτηση που προέρχεται από μία επιθετική ανάπτυξη. Αυτοί οι κίνδυνοι μπορούν αν αποφευχθούν αν από τα αρχικά στάδια του πλάνου, οι κοινότητες οραματιστούν και σχεδιάσουν τις κοινωνίες που θέλουν να δημιουργήσουν για να ζήσουν. Ένας επιτυχημένος σχεδιασμός δεν θα έπρεπε να περιλαμβάνει μόνο θέματα που σχετίζονται με την ενέργεια, αλλά και περιβαλλοντικές και κοινωνικές παραμέτρους συσχετισμένες με την επιθυμητή κοινωνικο – οικολογική μεταμόρφωση, που θα πρέπει να ταιριάζει με τις ατομικές και συλλογικές επιλογές και να μην είναι μία επιβεβλημένη ιδεολογία.

Τα σχέδια ΑΠΕ έχουν τη δυνατότητα να δώσουν στις κοινότητες την αυτονομία ν' αποφασίσουν και να σχεδιάσουν το ίδιο τους το μέλλον. Η ευελιξία και η συμπληρωματικότητά τους επιτρέπουν την ανάπτυξη πρωτοβουλιών συλλογικών και συμμετοχικών με αμεσοδημοκρατικές διαδικασίες.

Εξάλλου το 2049 δεν είναι και πολύ μακριά. 

Η εκστρατεία της Ε.Ε. το 2016 “Καθαρή ενέργεια για όλους τους Ευρωπαίους” ανοίγει το δρόμο για τους πολίτες να είναι “ενεργοί και κεντρικοί παίκτες στην αγορά ενέργειας του μέλλοντος” και φέρνει στο προσκήνιο ένα μοντέλο αποκεντρωμένης μετάβασης στην παραγωγή ενέργειας, με τις κοινότητες ΑΠΕ στο επίκεντρο.
Οι πρωτοβουλίες για πράσινα νησιά θα μπορούσαν να γίνουν το κέντρο για βαθιές κοινωνικές αλλαγές, αλλά η στιγμή για τις κοινωνίες αυτές να αποφασίσουν, είναι τώρα.
 
[1] Kunze, C., Becker, S. (2015): Collective ownership in renewable energy and opportunities for sustainable degrowth. Sustain. Sci. 10 (3): 425–437.
[2] Amory Lovins (1976) Energy Strategy: The Road Not Taken? Foreign affairs (Council on Foreign Relations) 55(1):63-96
Οι μετά το 2018 καταστάσεις που περιγράφονται σε αυτό το άρθρο δεν βασίζονται σε πραγματικά στοιχεία. Πολλές ευχαριστίες στον Brayton Noll για τα σχόλιά του.
 
15/01/2021

Νέα των Περιβαλλοντικών Συλλόγων του Κορινθιακού

Ο ΚΑΙΡΟΣ ΣΤΟΝ ΚΟΡΙΝΘΙΑΚΟ

Καιρός σήμερα και πρόγνωση καιρού για κάθε περιοχή

Κοινωνικη δικτυωση