Ματιά ζωής για το μέλλον
Έντεκα χρόνια μετά τις καταστροφικές φωτιές του 2007, η Ελλάδα ζει μια νέα πολύνεκρη τραγωδία. Αν δεν έχει έρθει ούτε και τώρα η ώρα για γενναίες πολιτικές αποφάσεις, τότε πότε;
Οι περιβαλλοντικές οργανώσεις Αρκτούρος, ΑΡΧΕΛΩΝ, Δίκτυο Μεσόγειος SOS, Ελληνική Εταιρεία Περιβάλλοντος και Πολιτισμού, Ελληνική Εταιρεία Προστασίας της Φύσης, Εταιρία Προστασίας Πρεσπών, Καλλιστώ, Οικολογική Εταιρεία Ανακύκλωσης, Greenpeace, MEDASSET, WWF Ελλάς, είμαστε συγκλονισμένες από τον απολογισμό της φονικότερης πυρκαγιάς που έχει συμβεί στην ιστορία της Ελλάδας και είχε ως συνέπεια τον θάνατο δεκάδων ανθρώπων σε πυκνοκατοικημένη παραθεριστική περιοχή. Ενώ προφανώς προκύπτουν ευθύνες που ζητούμε τεκμηριωμένα να αναζητηθούν και παραδειγματικά να αποδοθούν, η τραγική αυτή εξέλιξη δείχνει παράλληλα την απόλυτη ανεπάρκεια και αναποτελεσματικότητα του σημερινού συστήματος δασοπροστασίας.
Δεν υπάρχει πλέον κανένα περιθώριο υπεκφυγής ή καθυστέρησης. Οφείλουμε όλοι, πολίτες και πολιτεία, να αντιληφθούμε πως η σωτηρία ανθρώπων και φύσης περνάει από την πρόληψη των πυρκαγιών και την αποτελεσματική διαχείριση της δασικής γης. Ως περιβαλλοντικές οργανώσεις, αυτή την αλήθεια υποστηρίζουμε σθεναρά εδώ και χρόνια. Θεωρούμε χρέος μας προς όσους έχασαν άδικα τη ζωή τους και τις οικογένειές τους να κάνουμε ό,τι είναι δυνατόν ώστε η γνώση αυτή να εμπεδωθεί και να γίνει πράξη.
Σύμφωνα με επιστημονικά έγκυρες μελέτες, όσο εντείνεται η κλιματική αλλαγή τόσο πιο ευάλωτα γίνονται τα δάση σε όλον τον πλανήτη, με συνέπεια περισσότερες, σαρωτικές πυρκαγιές, που καταστρέφουν τα πάντα στο πέρασμά τους. Σε ό,τι αφορά μάλιστα στην Ελλάδα, βάσει των προβλέψεων του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών, εκτιμάται ότι την περίοδο 2021- 2100 οι θερμές ημέρες θα αυξηθούν κατά 50% με 100%. Επίσης, προβλέπεται αύξηση του κινδύνου πυρκαγιάς κατά 30 επιπλέον ημέρες / έτος.
Όμως, σε καμία περίπτωση δεν μπορεί η κλιματική αλλαγή να χρησιμοποιηθεί ως δικαιολογία για αποφυγή των τεράστιων πολιτικών ευθυνών για έγκαιρη και αποτελεσματική δασική διαχείριση, πολεοδομικό σχεδιασμό και οργάνωση της πολιτικής προστασίας με βλέμμα στραμμένο στην προστασία ανθρώπων και φύσης.
Με απέραντη θλίψη για τις ζωές που χάθηκαν στις φλόγες της 23ης Ιουλίου και με το μάτι πια στραμμένο στη ζωτική ανάγκη αποφυγής τέτοιων καταστροφών στο μέλλον, οι περιβαλλοντικές οργανώσεις θεωρούν ως επιτακτικής προτεραιότητας την άμεση προσαρμογή του εθνικού σχεδιασμού δασοπροστασίας και πολιτικής προστασίας στα νέα κλιματικά δεδομένα, με προτεραιότητα στις εξής ενέργειες:
- Μετακίνηση της πολιτικής και επιχειρησιακής προτεραιότητας από την καταστολή των πυρκαγιών στην πρόληψή τους, μέσα από την έγκαιρη δασική διαχείριση και τον συντονισμό όλων των αρμόδιων φορέων.
- Κατάρτιση τοπικών σχεδίων πρόληψης των δασικών πυρκαγιών που να περιλαμβάνουν τη διαχείριση καύσιμης ύλης και θα γίνονται κτήμα όλων μέσα από ανοιχτές ενημερωτικές ημερίδες.
- Kατάρτιση σχεδίων εκκένωσης ανά Δήμο (με σαφή υπόδειξη οδών διαφυγής, χώρων συγκέντρωσης και μέσων απομάκρυνσης) και έγκαιρη ενημέρωση όλων των κατοίκων των περιοχών αυτών.
- Έγκαιρη διάθεση των αναγκαίων οικονομικών πόρων στη δασική υπηρεσία και τους ΟΤΑ, πριν την έναρξη της αντιπυρικής περιόδου (το αργότερο τον Μάρτιο) κάθε έτους.
- Πλήρη εφαρμογή του ν. 4249/2014 για την αναμόρφωση της πολιτικής προστασίας και την πλήρη επιχειρησιακή αξιοποίηση χιλιάδων εθελοντών δασοπυροσβεστών.
- Εισαγωγή από την ερχόμενη κιόλας σχολική χρονιά υποχρεωτικής εκπαίδευσης για την αυτοπροστασία από πυρκαγιές και πλημμύρες σε όλες τις βαθμίδες.
Καλούμε τόσο την κυβέρνηση όσο και τα κόμματα της αντιπολίτευσης να σταματήσουν άμεσα να εντείνουν τον κίνδυνο για χιλιάδες ζωές, ευλογώντας τους αμέτρητους αυθαίρετους οικισμούς μέσα σε δάση και ανοίγοντας συνεχώς παράθυρα για νέους. Τα νομοσχέδια τακτοποίησης αυθαιρέτων, «οικιστικών πυκνώσεων» σε δασική γη και νομιμοποίησης αυθαιρέτων στην παράκτια ζώνη, καθώς και κάθε άλλη τέτοιας κατεύθυνσης θεσμική πρωτοβουλία στο όνομα της ανάπτυξης αποκτούν πλέον εγκληματικό χαρακτήρα για ζωές και φυσικό περιβάλλον.
Καλούμε επίσης όλα τα κόμματα, κυβέρνηση και αντιπολίτευση, να δεσμευθούν ότι δεν θα στηρίξουν οποιαδήποτε πρόταση αναθεώρησης της συνταγματικής προστασίας που εγγυώνται για το περιβάλλον τα άρθρα 24 και 117 του Συντάγματος.
Οι οργανώσεις δηλώνουμε παρούσες σε κάθε συζήτηση που θα γίνει για την αποτελεσματική πρόληψη των πυρκαγιών, τη δασοπροστασία και την προσαρμογή του χωρικού και πολεοδομικού σχεδιασμού στην κλιματική αλλαγή. Θέτουμε επίσης, όσες δυνάμεις έχουμε στη διάθεση των δομών και πρωτοβουλιών αλληλεγγύης προς όσους επλήγησαν από την καταστροφή και έχουν ανάγκη από στήριξη.
Οφείλουμε από καρδιάς, ευγνωμοσύνη σε όλους όσοι έδωσαν μάχη με τις φλόγες και έσωσαν ζωές.
Η αλληλεγγύη, η συμμετοχή στα κοινά και η βοήθεια προς όσους έχουν ανάγκη είναι η ασπίδα μας σε κάθε κρίση.
Σημειώσεις προς συντάκτες:
Από την αρχή της αντιπυρικής περιόδου, έχουν καεί περίπου 86.000 στρ. σε Αττική, Κορινθία, Χανιά, Κρήτη, Μαγνησία, Λάρισα και Εύβοια (βάσει των έως τώρα στοιχείων του Ευρωπαϊκού πληροφοριακού συστήματος για τις δασικές πυρκαγιές - EFFIS), εκ των οποίων τα 68.892 στρ. σε Ν. Βουτζά-Μάτι και Γεράνεια όρη-Κινέτα.
H εκτίμηση των πυρκαγιών των της περασμένης εβδομάδας, όπως προκύπτει από τα στοιχεία της δορυφορικής υπηρεσίας Copernicus Emergency Management Service (EMS) της EE:
- Ν. Βουτζάς-Μάτι: Συνολική καμένη έκταση 12.759 στρ. εκ των οποίων 6.934 στρ. οικιστικών περιοχών και 5.825 στρ, δασών και δασικών εκτάσεων.
- Γεράνεια όρη-Κινέτα: Συνολική καμένη έκταση 56.133 στρ. εκ των οποίων 53.157 στρ. δασών και δασικών εκτάσεων και 2.976 στρ. οικιστικών περιοχών. Η πυρκαγιά έχει κάψει μέρος της περιοχής Natura 2000 Τόπος Κοινοτικής Σημασίας με κωδικό GR2530005 «Όρη Γεράνεια» και του Καταφυγίου Άγριας Ζωής «Περιοχή Γερανείων Δήμου Μεγάρων».
Δείτε τους χάρτες με περισσότερα στοιχεία για τις πυρκαγιές σε Ν. Βουτζά-Μάτι και τα Γεράνεια όρη. Τα στοιχεία αφορούν τις χρήσεις γης, το περίγραμμα και την έκταση της πυρκαγιάς για την περιοχή Ν. Βουτζά-Μάτι. Σε ό,τι αφορά την περιοχή των Γερανείων τα στοιχεία αφορούν τις χρήσεις γης, την έκταση των πυρκαγιών, τις περιοχές Natura 2000 και τα καταφύγια άγριας ζωής (ΚΑΖ).
