Άρθρο της Επιστημονικής Ομάδας της Επιτροπής Αγώνα Πολιτών Βόλου κατά της καύσης σκουπιδιών από την ΑΓΕΤ

Σε ιστορικά επίπεδα ρεκόρ έφτασε το διοξείδιο του άνθρακα στην ατμόσφαιρα, καθώς συνεχίζουν να συσσωρεύονται τα ανθρωπογενή «αέρια του θερμοκηπίου».

Τουλάχιστον μία δεκαετία ακόμα θα χρειαστεί η χώρα για να εξασφαλίσει στους βασικούς οικισμούς αποχετευτικό δίκτυο, με βάση τους ρυθμούς που έχει κινηθεί η υπόθεση την τελευταία δεκαετία.

Κατά καιρούς ακούμε επίσημες δηλώσεις της πολιτικής ηγεσίας του Υπουργείου Περιβάλλοντος για το δήθεν αυστηρό περιβαλλοντικό καθεστώς που διέπει την έρευνα και εξόρυξη πετρελαίου και φυσικού αερίου.

90 προστατευόμενες περιοχές με παγκοσμίως σπάνια είδη απειλούνται άμεσα από τις σεισμικές έρευνες και την εξόρυξη πετρελαίου σε Ιόνιο και Κρήτη

Εκατοντάδες μεγάλα ποτάμια σε όλη τη Γη περιέχουν επικίνδυνα υψηλά επίπεδα αντιβιοτικών, σύμφωνα με μια νέα διεθνή επιστημονική έρευνα, τη μεγαλύτερη πάνω στο ζήτημα μέχρι σήμερα.

Χαρακτηρίστηκε ως η απάτη του αιώνα. Οχι άδικα, αν αναλογιστεί κανείς ότι στοίχισε στους Ευρωπαίους φορολογούμενους αρκετά δισεκατομμύρια ευρώ. Συμμετείχαν στελέχη τραπεζικών κολοσσών, όπως η γερμανική Deutsche Bank, δικηγόροι και επιχειρηματίες, υψηλόβαθμα στελέχη αστυνομικών αρχών της Ε.Ε. και η ιδιοκτήτρια ενός πιάνο μπαρ στη Μασσαλία με το ψευδώνυμο «Μασσαλιώτιδα». Βρήκαν παράθυρο στο σύστημα εμπορίας δικαιωμάτων ρύπων, ένα πρωτότυπο μηχανισμό που έθεσε, το 2005, σε πιλοτική εφαρμογή η Κομισιόν για τον περιορισμό των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου. O μηχανισμός υποχρέωνε τις ρυπογόνες βιομηχανίες να αγοράζουν δικαιώματα εκπομπών για κάθε τόνο διοξειδίου του άνθρακα που παρήγαγαν, ενώ όσες επιχειρήσεις είχαν πλεονάζουσες μονάδες μπορούσαν να τις μεταπωλούν σε τιμές που καθορίζονταν από ευρωπαϊκά χρηματιστήρια ρύπων. Μέσω μιας αλυσίδας εικονικών αγοραπωλησιών, στην οποία παρεμβάλλονταν εταιρείες - φαντάσματα και πλαστά τιμολόγια, οι πρωταγωνιστές της απάτης κατάφεραν να κλέψουν από τις ευρωπαϊκές φορολογικές αρχές ΦΠΑ αξίας 5 δισ. ευρώ. Η υπόθεση άρχισε να αποκαλύπτεται το διάστημα 2009 - 2010 σε μια σειρά από ευρωπαϊκές χώρες ανάμεσα στις οποίες η Γερμανία, η Αγγλία, η Γαλλία, η Ισπανία και η Ιταλία. Οι δίκες των κατηγορουμένων για συμμετοχή στην απάτη βρίσκονται μέχρι σήμερα σε εξέλιξη.

Η «Κ» συμμετείχε τους τελευταίους μήνες σε μια πανευρωπαϊκή έρευνα, που συντόνισε ο γερμανικός, μη κερδοσκοπικός δημοσιογραφικός οργανισμός «CORRECTIV» με θέμα την απάτη στην αγορά του διοξειδίου του άνθρακα και τη συνεχιζόμενη, έως σήμερα, κλοπή του ΦΠΑ μέσω εικονικών, ενδοκοινοτικών συναλλαγών, γνωστή ως μέθοδος «Καρουζέλ» ή «απάτη του εξαφανισμένου εμπόρου».

Το πρώτο σκέλος της έρευνας δημοσιεύεται σήμερα υπό τον τίτλο «Ευρώπη, η μεγάλη κλοπή» ή «Grand Theft Europe», που αποτελεί παράφραση του τίτλου του γνωστού βίντεο γκέιμ «Grand Theft Auto». Συμμετείχαν 63 δημοσιογράφοι από 35 δημοσιογραφικούς οργανισμούς όλων των κρατών - μελών, τη Νορβηγία και την Ελβετία. Το ύψος των διαφυγόντων φόρων υπολογίστηκε στο ιλιγγιώδες ποσό των 50 δισ. ευρώ ετησίως. Για τις ανάγκες της έρευνας απαιτήθηκε η επεξεργασία 300.000 σελίδων με διαβαθμισμένα έγγραφα, ανάμεσα στα οποία οι απόρρητοι φάκελοι ερευνών της Εισαγγελίας του Μιλάνου και της Φρανκφούρτης, τηλεφωνικές συνομιλίες υπόπτων, όπως επίσης τιμολόγια και αποδεικτικά συναλλαγών της Deutsche Bank.

Η εφημερίδα «Καθημερινή» μελέτησε το υλικό της διαρροής και σήμερα παρουσιάζει το πρώτο σκέλος της έρευνάς της: τα ελληνικά ίχνη της απάτης στην ευρωπαϊκή αγορά ρύπων.

Το εμπόριο ρύπων

Το σύστημα εμπορίας ρύπων τέθηκε σε ισχύ στην Ευρώπη και την Ελλάδα το 2005 και η πρώτη, πιλοτική περίοδος εφαρμογής του ολοκληρώθηκε το 2007. «Πρόκειται για τον ακρογωνιαίο λίθο της πολιτικής της Ε.Ε. για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής μέσω της μείωσης των εκπομπών αερίων θερμοκηπίου» αναφερόταν στο κείμενο της οδηγίας 2003/87/ΕΚ με τίτλο «Σύστημα εμπορίας δικαιωμάτων εκπομπών αερίων θερμοκηπίου».

Γράφημα: Νότης Ρήγας/ Ατελιέ «Κ»

Σε πανευρωπαϊκή κλίμακα στο μηχανισμό συμμετείχαν 11.000 ρυπογόνες μονάδες. Στην Ελλάδα ο αριθμός τους ήταν περίπου 100. Εκτός των ηλεκτροπαραγωγών (π.χ. ΔΕΗ) δικαιώματα εκπομπών αγόραζαν και πωλούσαν τσιμεντοβιομηχανίες, κεραμοποιίες, ασβεστοποιίες και γενικά βιομηχανίες και επιχειρήσεις που ήταν συνδεδεμένες με τον κατασκευαστικό κλάδο. Κάθε μια απ’ αυτές υπέβαλλε στο υπουργείο Περιβάλλοντος μελέτη, στην οποία έκανε πρόβλεψη για την παραγωγή της επόμενης χρονιάς και την ποσότητα διοξειδίου του άνθρακα που κατ’ εκτίμηση θα εξέπεμπε. Η κατανομή των δικαιωμάτων γινόταν επί τη βάσει των προβλέψεών τους.

Όμως, η βαθιά οικονομική κρίση που έπληξε τη χώρα και ιδιαίτερα τον κατασκευαστικό τομέα περιόρισε τον κύκλο εργασιών τους και δημιούργησε πλεόνασμα δικαιωμάτων ρύπων, το οποίο εξαγόταν σε ρυπογόνες εταιρείες στην κεντρική και βόρεια Ευρώπη. Τη μεταπώληση των δικαιωμάτων ανέλαβαν περιβαλλοντικές εταιρείες σε Ελλάδα και το εξωτερικό εισπράττοντας προμήθεια επί του τζίρου. Εν γνώση τους ή όχι, ορισμένες απ’ αυτές συμμετείχαν στην αλυσίδα της απάτης, όπως για πρώτη φορά αποκαλύπτει η έρευνα της εφημερίδας «Καθημερινή» σε συνεργασία τη γερμανική ομάδα «CORRECTIV».

Η απάτη τύπου «καρουζέλ» έχει ως αφετηρία της την απαλλαγή των ενδοκοινοτικών συναλλαγών από το ΦΠΑ. Στην αλυσίδα των συναλλαγών μπορούν να εμπλέκονται περισσότεροι του ενός έμποροι, σε περισσότερες από μια χώρες. Στο τέλος, ένας απ’ αυτούς πωλεί τα αγαθά ή τις υπηρεσίες που αγόρασε από άλλη ευρωπαϊκή χώρα, στην εγχώρια -τελική- αγορά. Σ’ αυτήν πρέπει να καταβάλλει τον Φ.Π.Α. που αναλογεί στη συναλλαγή. Αντ’ αυτού ωστόσο, δεν τον καταβάλει και εξαφανίζεται μετά την συναλλαγή. Οι αγοραστές ζητούν την επιστροφή του ΦΠΑ από τον κρατικό προϋπολογισμό, ο οποίος και τους επιστρέφεται. Έτσι το κράτος της τελικής συναλλαγής καταβάλλει επιστροφές χωρίς καν να έχει εισπράξει ΦΠΑ.

Η Guardia di Finanza και η οδός Μεγίστης

Ύποπτες διαδρομές μέσω Αυστρίας

Τον Απρίλιο του 2015, το Δικαστήριο της ΕΕ αποφάνθηκε ότι η Ελλάδα παραβιάζει το δίκαιο της ΕΕ επειδή δεν προστατεύει τα ύδατά της από τη νιτρορύπανση γεωργικής προέλευσης (C-149/14 ). Τέσσερα χρόνια αργότερα,το πρόβλημα δεν έχει ακόμη επιλυθεί πλήρως.

Περισσότερα στο παρακάτω link.

file:///C:/Users/clio1.2tce/Downloads/69%CE%A7%CE%A7%CE%9F%CE%A11%CE%A6-%CE%9E0%CE%A0%20(1).pdf

Ακριβώς πριν από 16 χρόνια, και συγκεκριμένα, στις 13 Νοέμβριου του 2002, το δεξαμενόπλοιο Prestige βυθιζόταν στα ανοιχτά της βορειοδυτικής ακτής της Ισπανίας, αφήνοντας να διαρρεύσουν 60.000 τόνοι πετρελαίου στην θάλασσα, και προκαλώντας  μια από τις χειρότερες πετρελαιοκηλίδες που έχουν καταγραφεί στη σύγχρονη ιστορία της Ευρώπης.

Η περιβαλλοντική καταστροφή ήταν ανυπολόγιστη, καθώς 1.300 χιλιόμετρα ακτογραμμής «μαύρισαν»  κατά το μήκος της βόρειας ακτής της Ισπανίας με τη ρύπανση να επεκτείνεται μέχρι τις ακτές της Πορτογαλίας και τη Νοτιοδυτική Γαλλία και να ευθύνεται για να την κατακόρυφη αύξηση των ποσοστών θνησιμότητας πτηνών, ψαριών, οστρακοειδών, αλλά και θαλάσσιων θηλαστικών που ζούσαν στην περιοχή. Οι επιπτώσεις, μάλιστα, στα θαλάσσια είδη ήταν τόσο έντονες που οδήγησαν λίγους μήνες μετά (Δεκέμβριος 2002), το Συμβούλιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης στην έκδοση ειδικού κανονισμού «για τη θέσπιση ειδικών μέτρων για την αποζημίωση της ισπανικής αλιείας, οστρακοκαλλιέργειας και υδατοκαλλιέργειας που έχουν πληγεί από τη ρύπανση πετρελαίου που προκλήθηκε από το πλοίο Prestige».

Πέραν αυτής της τόσο άμεσης επίπτωσης στα δεκάδες είδη της περιοχής αυτής, η πετρελαιοκηλίδα του Prestige προκάλεσε έντονες και μακροχρόνιες επιπτώσεις  στα θαλάσσια και παράκτια οικοσυστήματα. Σύμφωνα με  επιστημονικές μελέτες διαπιστώθηκε για παράδειγμα πως δέκα χρόνια μετά το ατύχημα, η αναπαραγωγική επιτυχία κάποιων ειδών πουλιών ήταν 45% χαμηλότερη του φυσιολογικού.

Ως αποτέλεσμα, εξαιτίας αυτών των μη αναστρέψιμων επιπτώσεων σε περιβάλλον και οικονομία, μέσα σε μια στιγμή εκατοντάδες παράκτιες κοινότητες καταστράφηκαν, καθώς αφενός η μείωση των εκφορτώσεων κόστισε στην ισπανική αλιευτική βιομηχανία σχεδόν 300 εκατ. Ευρώ από το 2002 έως το 2006, και αφετέρου οι τουριστικές κρατήσεις στην περιοχή του ατυχήματος μειωθήκαν κατά τουλάχιστον 18%, μειώνοντας αντίστοιχα, και τις τουριστικό εισόδημα των πληγεισών περιοχών κατά 718 εκατ. Ευρώ.

Η πετρελαιοκηλίδα του Prestige μπορεί μεν να προκλήθηκε από ναυτικό ατύχημα, όμως μας βοηθάει να «οπτικοποιήσουμε» πολύ καλά το μέγεθος της ρύπανσης που μπορεί να προκληθεί από μια πετρελαιοκηλίδα που συμβαίνει στα ανοιχτά της θάλασσας, καθώς και τις εκτεταμένες και μακροχρόνιες επιπτώσεις που αυτή έχει σε ένα διευρυμένο σύνολο οικονομικών δραστηριοτήτων, κοινοτήτων, αλλά και ειδών. Από τότε έως και σήμερα, εκατοντάδες περιπτώσεις σημαντικής διαρροής πετρελαίου έχουν προκληθεί από μικρά και μεγάλα ατυχήματα σε πλατφόρμες εξορύξεων πετρελαίου σε διάφορες περιοχές του κόσμου, με αντίστοιχες συνέπειες στα θαλάσσια οικοσυστήματα, την αλιεία, τον τουρισμό και κατ’ επέκταση, το σύνολο της κοινωνίας.

Οι εξορύξεις υδρογονανθράκων που σχεδιάζονται να γίνουν τα επόμενα χρόνια στη χώρα μας, σε μια θαλάσσια έκταση που ισοδυναμεί σχεδόν με 60.000 τετραγωνικά χιλιόμετρα και η οποία καλύπτει την περιοχή του Ιονίου Πελάγους φτάνοντας έως και τα δυτικά-νοτιοδυτικά της Κρήτης, είναι περιβαλλοντικά επιβλαβείς και ενέχουν μεγάλους οικονομικούς κινδύνους.

Κάποιες από τις εξορύξεις αυτές σχεδιάζονται να γίνουν σε τεράστιο βάθος (στα περίπου 3.000 μέτρα), σε μια περιοχή κομβικής οικολογικής σημασίας, όπου κολυμπούν κάποια από τα πλέον κινδυνεύοντα θαλάσσια είδη της Μεσογείου (φυσητήρες, δελφίνια, θαλάσσιες χελώνες), τα οποία δίνουν κυριολεκτικά ζωή στις θάλασσές μας.

Οι εξορύξεις αυτές μας φέρνουν ακόμα πιο κοντά στον κίνδυνο ενός ατυχήματος, το οποίο ανεξάρτητα αν είναι μικρής ή μεγάλης έκτασης, είναι ικανό να πλήξει ανεπανόρθωτα το πραγματικό κεφάλαιο της χώρας μας που δεν είναι άλλο από το φυσικό περιβάλλον.

Για να μην χρειαστεί ποτέ εμείς και οι επόμενες γενιές να ζήσουμε μια τέτοια καταστροφή, ας μάθουμε από το παρελθόν, λέγοντας όχι στις εξορύξεις πετρελαίου και φυσικού αερίου στις θάλασσές μας.