Απλές αλήθειες (και σκληρές ) για την καύση . Είναι λύση η καύση των σκουπιδιών;
Του Θωμά Μπιζά
Η γενική εικόνα
Η ποσότητα των αποβλήτων που παράγουμε συνδέεται απολύτως με τα μοντέλα κατανάλωσης και παραγωγής που υπάρχουν στον σύγχρονο κόσμο. Αυτός είναι ο βασικότερος λόγος που αντί να μειώνουμε τα σκουπίδια που παράγουμε , έχουμε την τάση να τα αυξάνουμε συνεχώς.
Συνεπώς το ζήτημα της πρόληψης σωστά ιεραρχείται από τις ευρωπαϊκές οδηγίες ως πρώτη προτεραιότητα. Πρέπει να παράγουμε λιγότερα απόβλητα και αυτά που παράγουμε, να τα αντιμετωπίζουμε ως πόρους που καταναλώνουμε από το φυσικό περιβάλλον.
Κατά μέσο όρο, οι Ευρωπαίοι παράγουν 481 κιλά αστικών αποβλήτων ανά έτος.
Σύμφωνα με στατιστικά στοιχεία του 2016, το 47% όλων των αστικών αποβλήτων στην ΕΕ ανακυκλώνεται ή κομποστοποιείται. Είναι φανερό λοιπόν πως οι στόχοι που βάζουν οι διάφοροι ανεύθυνο-υπεύθυνοι για ανακύκλωση της τάξης του 80% και 90% μέσα σε λίγα χρόνια είναι κοροϊδία και εξαπάτηση. Απλά προσπαθούν να μας καθησυχάσουν πως σε λίγα χρόνια από σήμερα δεν θα χρειαζόμαστε «ανοιχτές χωματερές» όπως λέει και ο κ. Πατούλης.
Πρέπει να γνωρίζουμε πως μόνο το 10% των συνολικών αποβλήτων που παράγονται στην Ευρώπη, αποτελείται από τα λεγόμενα ΑΣΑ «αστικά στερεά απόβλητα» δηλαδή τα απόβλητα που παράγονται από τα νοικοκυριά και από μικρές επιχειρήσεις, δημόσια κτήρια, σχολεία και νοσοκομεία κλπ.
Η Ευρώπη παράγει πολύ μεγάλες ποσότητες αποβλήτων όπως τροφικά απόβλητα , απόβλητα κατασκευών και κατεδαφίσεων, απόβλητα ορυχείων, βιομηχανικά απόβλητα , παλιές συσκευές όπως τηλεοράσεις, ψυγεία, κουζίνες πλυντήρια, παλιά αυτοκίνητα, μπαταρίες, πλαστικές σακούλες, χαρτί, υγειονομικά απόβλητα, ρούχα, έπιπλα κλπ κλπ.
Αυτή είναι η γενική εικόνα.
|
Τι κάνουμε λοιπόν;
Η διαχείριση αποβλήτων συνδέεται ή θα καλύτερα θα έπρεπε να συνδέεται, με τη νομοθεσία της ΕΕ περί αποβλήτων. Το βασικό νομοθετικό εργαλείο είναι η οδηγία πλαίσιο για τα απόβλητα . Η περίφημη αντεστραμμένη πυραμίδα. Σε αυτή την αντεστραμμένη πυραμίδα αποτυπώνεται η ιεραρχία διαχείρισης αποβλήτων: αρχίζει με την πρόληψη, ακολουθούμενη από την προετοιμασία για επαναχρησιμοποίηση, ανακύκλωση, ανάκτηση και τελειώνει με την απόρριψη. Η οδηγία στοχεύει στη μεγαλύτερη δυνατή αποτροπή της παραγωγής αποβλήτων, στη χρήση των παραγόμενων αποβλήτων ως πόρων και στην ελαχιστοποίηση της ποσότητας των αποβλήτων που στέλνονται στους ΧΥΤΑ.
Οι ΧΥΤΑ σωστά θεωρούνται η έσχατη λύση στην ιεραρχία των αποβλήτων γιατί απελευθερώνουν μεθάνιο, το οποίο είναι ένα πολύ ισχυρό αέριο του θερμοκηπίου που συνδέεται με την κλιματική αλλαγή.
Είναι πλέον απολύτως βέβαιο πως η κακή διαχείριση των αποβλήτων συμβάλλει στην κλιματική αλλαγή και στην ατμοσφαιρική ρύπανση και επηρεάζει άμεσα τα οικοσυστήματα.
Είναι πλέον κοινά παραδεκτό: Η ανακύκλωση συμβάλλει ακόμη περισσότερο στη μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου και άλλων εκπομπών.
Είναι λύση η καύση των σκουπιδιών;
Επειδή στην Ελλάδα η ανακύκλωση κυριολεκτικά καρκινοβατεί, έρχονται οι διάφοροι υποστηριχτές τις καύσης και λένε πως αφού δεν τα καταφέρνουμε να κάνουμε καλή ανακύκλωση, ας κάνουμε καλή καύση προκειμένου να μην στέλνουμε τα σκουπίδια στις χωματερές και φωνάζουν οι ιθαγενείς .
Οι υποστηριχτές της καύσης των σκουπιδιών -δυστυχώς οι περισσότεροι από αυτούς είναι γνωστοί καθηγητές – , λειτουργούν ως ντίλερ μεγάλων εταιρειών και προπαγανδίζουν την καύση είτε μιλώντας με όρους οργανικής χημείας για τα σωματίδια που μετριούνται στα φουγάρα των εργοστασίων καύσης και όχι στα εδάφη , είτε φέρνοντας παραδείγματα κάποιων ευρωπαϊκών κρατών που έχουν υιοθετήσει την καύση.
Ας δούμε δυο κλασικά παραδείγματα.
Παράδειγμα 1ο η Δανία
Οι υποστηριχτές της καύσης εδώ και κάποια χρόνια διαφημίζουν σε όλα τα μέσα το περίφημο εργοστάσιο – πίστα του σκι το γνωστό Amager Bakke .
Μας δείχνουν σε video και φωτογραφίες το εργοστάσιο δίπλα τον ποταμό και μας κατηγορούν για λαϊκιστές και οπισθοδρομικούς που δεν θέλουμε και εμείς ένα τέτοιο εργοστάσιο κόσμημα.
Λέει όμως κανείς πως ακόμα και η ίδια η Υπουργός Περιβάλλοντος με η κ. Ida Auken αντιτάχθηκε στην κατασκευή αυτού του αποτεφρωτήρα και στο τέλος, υποχώρησε εξαιτίας των πιέσεων που δέχτηκε από τον Υπουργό Οικονομικών, κ. Bjarne Corydon; Ο Υπουργός Οικονομικών «εντελώς συμπωματικά» εκλέγονταν στο Esbjerg, δηλαδή την πόλη που είναι η έδρα της εταιρείας που κατασκεύασε τον αποτεφρωτήρα Amager Bakke.
Λέει κανείς πως η υπόθεση αυτή συνδέθηκε με την διαφθορά και τις προσπάθειες των κατασκευαστών να πουλήσουν την τεχνολογία στην Ασία και προκάλεσε μια μεγάλη δημόσια συζήτηση στην Δανία;
Λέει κανείς πως τώρα η Δανία σκοπεύει να αφήσει πίσω της την εποχή της αποτέφρωσης και να ανεξαρτητοποιηθεί από τα ορυκτά καύσιμα μέχρι το 2050 ;
Μέχρι το 2050 οι Δανοί θα πρέπει να πρέπει να κλείσουν όλες τις ρυπογόνες μονάδες ηλεκτροπαραγωγής, συμπεριλαμβανομένων φυσικά και των εγκαταστάσεων αποτέφρωσης αποβλήτων με συμπαραγωγή ενέργειας.
Το 2013 η υπουργός Ida Auken παρουσίασε ένα νέο πρόγραμμα που ονομάζεται "Δανία χωρίς απόβλητα – Ανακυκλώνουμε Περισσότερο, Καίμε Λιγότερο".
Στην παρουσίαση του προγράμματος η Υπουργός δήλωσε ότι: "στη Δανία αποτεφρώναμε σχεδόν το 80% των οικιακών αποβλήτων μας. Ακόμα κι αν αυτό έχει συμβάλει σημαντικά στην παραγωγή πράσινης ενέργειας, έχουν χαθεί υλικά και πόροι που διαφορετικά θα μπορούσαν να έχουν ανακυκλωθεί. Τώρα αυτό θα το αλλάξουμε."
Παράδειγμα 2ο η Σουηδία
Ακούμε πολλούς υποστηριχτές της καύσης να μας λένε πως η Σουηδία και ανακυκλώνει ικανοποιητικά και παράλληλα έχει υιοθετήσει και την καύση . Άρα η καύση δεν έρχεται σε σύγκρουση με την ανακύκλωση.
Είναι όμως έτσι τα πράγματα;
Λέει κανείς πως η Σουηδία επειδή ακριβώς ανακυκλώνει υποχρεώνεται να κάνει και εισαγωγή σκουπιδιών προκειμένου να κρατήσει τα εργοστάσια καύσης ανοιχτά γιατί δεν έχουν πλέον ικανοποιητικές ποσότητες σκουπιδιών να κάψουν;
Λέει κανείς για τους πάγους που λιώνουν στην Σουηδία και πως τα εργοστάσια καύσης απορριμμάτων έχουν μέρος της ευθύνης για το λιώσιμο των πάγων;
Οι Σουηδοί επειδή ακριβώς έχουν εργοστάσια καύσης από την μία ανακυκλώνουν και από την άλλη, αναγκάζονται να φέρνουν μη ανακυκλωμένα προϊόντα στην χώρα τους για να συντηρήσουν τα εργοστάσια καύσης.
Ότι ποσότητες γλυτώνουν από την ανακύκλωση τις βάζουν στην χώρα τους από τις χώρες του εξωτερικού που δεν θέλουν να κάνουν εργοστάσια καύσης στον τόπο τους.
Συμπέρασμα
Είναι πλέον κοινά παραδεκτό πως η επιλογή της καύσης όχι μονό δεν λύνει το πρόβλημα αλλά δημιουργεί στρεβλά κίνητρα για τα κράτη και τους πολίτες. Κίνητρα που λειτουργούν αντίθετα με την πρόληψη παραγωγής αποβλήτων, την επαναχρησιμοποίηση και την ανακύκλωση. Αυτά δηλαδή που λένε οι ευρωπαϊκές οδηγίες.
Και ενώ ότι η παγκόσμια πολιτική για την καύση των απορριμμάτων αλλάξει πλέον κατεύθυνση, η σημερινή κυβέρνηση και ο κ. Πατούλης κατηγορούν εμάς ως λαϊκιστές και παρωχημένους και εξαγγέλλουν μεγάλες μονάδες καύσης στην Φυλή και το Σχιστό λέγοντας τα γνωστά παραμύθια της ασφαλούς διάθεσης και της αύξησης των θέσεων εργασίας στα εργοστάσια.
Ακριβώς το αντίθετο ισχύει .
1ο Οι μονάδες καύσης είναι επικίνδυνες για το περιβάλλον και δεν πρέπει κατά κανένα τρόπο η καύση να θεωρείται «ασφαλής διάθεση».
2ο Οι μονάδες καύσης είναι επιχειρήσεις εντάσεως κεφαλαίου και όχι εντάσεως εργασίας .
Στις επιχειρήσεις εντάσεως κεφαλαίου κατά την παραγωγική διαδικασία πρωταρχικό ρόλο παίζουν τα επενδυμένα κεφάλαια σε μηχανήματα και εγκαταστάσεις και δευτερευόντως η εργασία. Στις επιχειρήσεις αυτές η παρουσία ανθρώπων είναι περιορισμένη.
Αντίθετα στις επιχειρήσεις εντάσεως εργασίας όπως η ανακύκλωση με δημόσιο – δημοτικό χαρακτήρα, υπερτερεί ο συντελεστής «εργασία» , πράγμα που σημαίνει ότι η συμμετοχή του εργατικού κόστους στο συνολικό κόστος παραγωγής είναι μεγαλύτερη από την αντίστοιχη των άλλων συντελεστών όπως τα μηχανήματα και οι εγκαταστάσεις.
Οι μονάδες καύσης με ΣΔΙΤ που λέει ότι θα κάνει ο κ. Πατούλης δεν είναι σαν τις κουζίνες του σπιτιού μας που τις ανάβουμε και τις σβήνουμε ότι ώρα θέλουμε .
Θα είναι μονάδες που θα καίνε σκουπίδια 24 ώρες το 24ωρο για 365 μέρες τον χρόνο και για να παραμένουν σε 24ωρη λειτουργία θα χρειάζονται τεράστιες ποσότητες «δευτερογενών καυσίμων» όπως το RDF-SRF . Αλλιώς απλά δεν θα μπορούν να λειτουργούν.
Και αν κάποτε τα καταφέρουμε και μειώσουμε τα σκουπίδια μας θα εξακολουθούμε να πληρώνουμε για 27 χρόνια στους εργολάβους τις αρχικά εγγυημένες ποσότητες . Δηλαδή αφού δεν θα έχουμε σκουπίδια να τους δώσουμε, θα υποχρεωθούμε να αυξάνουμε τα δημοτικά τέλη για να τους αποζημιώνουμε!
Οι φτωχοί θα φάνε την ρύπανση !
Θα ήταν κανείς εντελώς ανόητος αν πίστευε πως ο κ. Πατούλης διάλεξε στην τύχη την Φυλή και το Σχιστό στον Πειραιά να κάνει τις 2 μονάδες καύσης .
Η επιλογή έγινε με αυστηρά ταξικά κριτήρια. Στη δυτική Αθήνα και σε αυτές τις περιοχές του Πειραιά, ζουν και εργάζονται τα πιο φτωχά λαϊκά στρώματα στο λεκανοπέδιο της Αττικής.
Για τον κ. Πατούλη και τους ομοίους του δεν έχει καμιά σημασία αν το ποσοστό των θανάτων από νεοπλασίες στην δυτική Αττική έχει αυξηθεί 23,1% έναντι 7,6% στη λοιπή Περιφέρεια Αττικής την περίοδο 1999-2016 .
Αυτά για τον κ. Πατούλη και τα εργολαβικά συμφέροντα θεωρούνται ασήμαντες λεπτομέρειες .
Για αυτούς το μόνο που έχει σημασία είναι να εξυπηρετηθούν με τον καλύτερο τρόπο τα εργολαβικά συμφέροντα που τους στηρίζουν.
Θ.Ε.Μ
ΠΗΓΗ: anntilogos.blogspot